517 2

508 Rośliny ze stanowisk naturalnych

lów leczniczych, należy dokładnie odnotować rok zbioru. Przechowywanie kory odbywa się w magazynach zielarskich. Daje się opakowanie zwykłe. Można przechowywać przez dłuższy czas bez utraty właściwości leczniczych.

67. Szakłak pospolity — Rhamnus cathartica L.

(Irule nazwy: szakłak ciernisty)

Rodzina: Szakłakowate — Rhamnaceae

Występuje w lasach mieszanych, liściastych i w zaroślach; jest to krzew wielkości leszczyny, wyrastający czasem w drzewo. Kwitnie w maju i czerwcu. Podobny jest do kruszyny, różni się od niej tym, że jest ciernisty,

Rys. 149. Szakłak pospolity (Rhamnus cathartica)

a — pęd kwitnący; b — owoc

liście ma ząbkowane, przeważnie naprzeciwległe, kwiaty zielonawe, owoce niedojrzałe zielone, jak gdyby składające się z dwóch połówek, dojrzałe zaś są na zewnątrz czarne, wewnątrz ciemnozielone. Kora na powierzchni jest chropowata, wewnątrz żółta.

Owoce i kora szakłaku mają charakterystyczny nieprzyjemny smak.

Surowiec. Surowcem są ususzone dojrzałe owoce — Fr. Rham-ni catharticae FP III. Owoce są kuliste lub lekko spłaszczone, średnicy 5—8 mm, pomarszczone, barwy czarnej lub ciemnobrunatnej. Przy żuciu ślina barwi się zielonkawo'. Surowiec ma smak nieprzyjemny; gorzki; zapach słaby. Zawiera w swym składzie chemicznym różne pochodne antrachinowe i antranolo-, we: ramnoemodynę, ramnokatartynę, ramnoksantynę, jesterynę, poza tym glukozydy flawonowe, pektyny i gorycze.

Ususzony surowiec powinien być twardy i kruchy. Nie może zawierać owoców niedojrzałych i owoców innych roślin np. ligustru pospolitego, szakłaku kruszyny itd.

Zadany roztworem ługu powinien barwić się na czerwono. Wilgotność — najwyżej 14%. Zapotrzebowanie dość duże.

Drugim surowcem jest kora szakłaku — Cx Rhamni catharticae. Barwa kory na stronie wewnętrznej jest wyraźnie żółta. Zapotrzebowanie niewielkie; zbierać na zamówienie.