86 3

-    Trzeba starać s^;ę unikać przypadkowych zranień, na przykład podczas pracy w ogrodzie nosić grube rękawice.

-    W celu umknięcia infekcji należy ogran czyć kontakty ze zwierzętami domowym.

-    W przypadku zranienia powinno się dłużąj ni2 zwykle stosować opat^rjnki uciskowe.

-    Należy odpoczywać wtedy, kiedy ooczuje się zmęczeń,e

-    Nie powinno śle podejmować wyczerpujących czynności w okresie leczenia (lepiej przełożyć to na później).

Jama ustna

Niektóre leki stosowane w chemioterapii mogą prowadzić do wystąpienia podrażnienia jamy ustnej, a niekiedy nawet wystąpienia owrzodzeń. W takim wypadku zmiany pojawiają się na ogół po kilku dniach (5-10 dnr) od podania leków i ustępują po 3-4 tygodniach. Czasami owrzodzenia w jamie ustnej ulegają zakażeniu i lekarz stosuje wtedy odpowiednie leczenie.

Kiedy chemioterapia, która ma być zastosowana, niesie ze sobą duże ryzyko owrzodzeń. wtedy istnieje możliwość podania profilaktycznie odpowiednich środków.

Niektóre leki mogą spowodować zmianę smaku (jedzenie wydaje się bardziej słone, gorzkie lub metaliczne). Normalny smak powraca z reguły po zakończeniu chemioterapii,

Wskazówki:

-    Należy delikatnie czyścić zęby i dziąsła rano. wieczorem i po każdym posiłku ,

-    Wskazane są miękkie szczotki do zębów,

-    Po każdym posiłku oraz rano i wieczorem należy wyjąć i oczyścić protezy zębowe

-    Jeśli pasta do zębów powoduje występowanie uczucia mdłości lub pieczenia, to można stosować płukanie sodą oczyszczoną zamiast pasty (łyżeczka od herbaty sody na pół szklanki ciepłej wody),

-    Codziennie należy stosować nici do czyszczenia zębów,

-    Trzeba nawilżać wargi wazeliną lub specjalnymi pomadkami do warg

-    Należy unikać alkoholu, tytoniu, ostrych przypraw, czosnku, cebuli, octu i słonych potraw, które mogą nasilać nieprawidłowe uczucie smaku i drażnić jamę ustną.

-    Nie należy jeść suchych pokarmów (stosować np sosy dla łatwiejszego łykania, obficie popijać jedzenie, pić dużo soków).

-    Jeśli pojawią się owrzodzenia należy powiadomić o tym lekarza w celu podjęcia szybkiego leczenia Zaparcia

dieta bogatobłonnikowa (pieczywo gruboziarniste, surowe owoce, warzywa, suszone śliwki, unikanie serów i białego pieczywa)

wypijanie dużej ilości płynów, w szczególności soków owocowych, a przed śniadaniem 1 szklankę przegotowanej, cieplej wody - zwiększyć aktywność ruchową

łagodne zioła przeczyszczające, najlepiej skonsultować z lekarzem

43.2. Omów znane rodzaje sterylizacji i etapy przygotowania narzędzi, aparatury medycznej, materiału opatrunkowego do sterylizacji.

Sterylizacja - jest to proces mający na celu zabicie wszystkich form drobnoustrojów w tym także spor bakterii.

Gwarancję sterylności narzędzi, materiału opatrunkowego, sprzętu medycznego uzyskuje się przez zachowanie właściwego toku postępowania z materiałem przed sterylizacją oraz właściwe postępowanie z materiałem po przeprowadzonym procesie.

Narzędzia przeznaczone do wyjałowienia powinny być:

•    dokładnie umyte

•    odpowiednio opakowane

•    ułożone w komorze sterylizatora

Procedura przygotowania sprzętu do sterylizacji:

1.    mycie - obowiązuje wstępna dekontaminacja w warunkach zapewniających ochronę personelu przed ekspozycją na materiał zakaźny i toksyczny

2.    kontrola narzędzi -^>rzed pakowaniem należy zwrócić uwagę na prawidłowe oczyszczenie, osuszenie i ewentualne uszkodzenie sprzętu.

3.    pielęgnacja - należy nasmarować narzędzia środkiem pielęgnacyjnym zalecanym przez producenta.