atlas rehabilitacji ruchowej (140)

■■■■

I

I

f

!

Rehabilitacja w skoliozach _ Rozdział 3/1

Rehabilitacja w skoliozach

Skolioza to trójwymiarowa deformacja kręgosłupa występująca w pewnej jego części np. skolioza lędźwiowa lub obejmująca cały kręgosłup. Trójwymiarowość skolioz polega na tym, że bocznemu skrzywieniu kręgosłupa zawsze towarzyszą mniej lub bardziej nasilone zmiany naturalnych krzywizn przednio-tylnych kręgosłupa oraz komplikująca schorzenie rotacja kręgów wzdłuż osi długiej.

Ustalono, że boczne skrzywienia kręgosłupa są zniekształceniem powodowanym przez szereg różnych czynników. Niektóre czynniki zostały już poznane, ale wyjaśniają one jedynie 10-20% przypadków^ natomiast przyczyny powstawania 80-90% skolioz, ną- ^ dal pozostają nieznane. Istnieje wiele klasyfikacji skolioz, jednak    Klasyfikacja

najbardziej przydatny ze względów praktycznych dla rehabilitacji    ^skolloz

ruchowej jest podział na skoliozy czynnościowe i strukturalne.

o

o

Skoliozy czynnościowe charakteryzują się niewielkim kątem skrzywienia bocznego, wynoszącym około 10-200, możliwym do skorygowania poprzez odpowiednie ćwiczenia lub pozycje. Skoliozy takie nie posiadają utrwalonych zmian deformacyjnych kręgosłupa. Odpowiednio wcześnie wprowadzone i, co należy zaznaczyć, intensywne ćwiczenia korekcyjne pozwalają niekiedy zahamować postęp skrzywienia, a nawet całkowicie je skorygować. Niestety, im bardziej zaawansowana skolioza, tym trudniej poddaje się korekcji i tym samym wymaga bardziej intensywnego programu rehabilitacji. Skoliozy strukturalne wykazują już natomiast w badaniach RTG zmiany deformacyjne poszczególnych kręgów polegające na ich klinowaceniu, torsji (skręceniu) i rotacji. W konsekwencji, zmiany obejmują kolejne odcinki kręgosłupa oraz cały kręgosłup, a przy dalszym powiększaniu się skoliozy także klatkę piersiową (tzw. gar żebrowy) oraz miednicę. Zmiany takie nie poddają się korekcji oraz są nieodwracalne. W poważnych, pogłębiających się deformacjach skoliotycznych jedynym zabiegiem, który może skorygować zdeformowany kręgosłup, jest zabieg operacyjny.

Podstawowym badaniem w skoliozach jest badanie kliniczne    Diagnostyka

przeprowadzone przez doświadczonego w zakresie leczenia skolioz ortopedę, uzupełnione o badanie radiologiczne. Badanie kliniczne pacjenta w połączeniu z RTG umożliwia określenie poziomów, wielkości kątowej skrzywienia (tzw. kąt Cobba), możliwości korekcji wady oraz innych informacji niezbędnych dla oszacowania rokowania oraz ustalenia właściwego sposobu leczenia i rehabilitacji. Rehabilitacja ruchowa ma zasadnicze znaczenie zarówno

Strona 1