Cytologia i Histologia
Cytologia i Histologia
Ryc. 50.
Zasadnicze elementy budowy typowego motoneuronu. Na rycinie strzałką zaznaczono fizjologiczny kierunek przewodzenia impulsu, tzw. ortodromowy (a — drzewko dendrytyczne, b — ciało neuronu, c — neuryt z osłonkami).
W organizmie ssaka najczęściej spotyka się (por. Ryc. 51):
1. Neurony rzekomojednobiegunowe — wyglądają takjąkgdyby miaiy tylko jedną wypustkę, rozgałęzioną w pewnej odległości od perykarionu na kształt litery .,T\ W rzeczywistości są to neurony dwubiegunowe, których obie wypustki w swoich początkowych odcinkach zlały się ze sobą tworząc wrażenie jednobiegunowości. Są to jedyne neurony, w których dendryty tworzą długie wypustki. Siegają one do różnych nabłonków i mięśni, skąd przewodzą impulsy do pery-karionów tworzących w głębi ciała, przy ośrodkowym układzie nerwowym, zwoje tzw. rdzeniowe i mózgowe. Neuryty tych komórek ..wchodzą" do centralnego układu nerwowego i przekazują impulsy innynTńeuronom. Ze względu na charakter czynnościowy neurony tej klasy zalicza się do aferentnych (czuciowych);^
2. Neurony dwubiegunowe — posiadają dwie wyraźne wypustki protoplazmatyczne. Występują w siatkówce (ściślej mówiąc w warstwie nerwowej siatkówki i tam krótkie dendryty odbierają impulsy od komórek fotoreceptorowych) oraz w nabłonku węchowym (w samym nabłonku znajdują się wolne zakończenia krótkich, rozgałęzionych dendrytów' będące w istocie chemo-receptorami; por. także ROZDZ: 6.3). Stosunkowo długie neuryty komórek dwubiegunowych przekazują bodźce w nerwie wzrokowym i węchowym do mózgu. Ponieważ tego typu komórki „doprowadzają” bodźce z obwodu do ośrodkowego układu nerwowego należy zaliczyć je do aferentnych;
3. Neurony wielobiegunowe — posiadają zawsze jeden neuryt i co najmniej dwa rozgałęzione dendryty. Ponieważ jest to bardzo liczna i zróżnicowana klasa neuronów podzielono ją na mniejsze podgrupy. Poniżej przedstawiono najważniejsze z nich:
A) komórki piramidalne — przypominają kształtem małe piramidy, występują w korze mozgo-
_» ■ ~T ■ — W ~ ~ 1 - ^ ~ 1 m
wej typu neocortex w warstwie tzw. piramidalnej;
90