CCF20100206088

Cytologia i Histołogia

1. Włókna nagie (bezosłonkowe) — w taki sposób określa się neuryty pozbawione elementów izolujących, czyli osłonek. Włókna tworzy więc sama wypustka cytoplazmatyczna nazywana aksonem (cylindrem osiowym). Tego typu włókna mają małą średnicę i w związku z tym wolno przewodzą. Stanowią najpierwotniejszy typ włókien i są bardzo powszechne u niższych bezkręgowców⁷. Wyższe kręgowce mają takie włókna tylko w⁷ nerwie węchowym, co jeśli się zastanowisz, jest logiczne. Przewodzą z prędkością rzędu jednego dm/s;

Cytologia i Histołogia

Ryc. 52. Rodzaje włókien nerwowych w przekrojach poprzecznych i podłużnych (A — bezosłonkowe, B — rdzenne. C — kablowe, D — dwuosłonkowe: 1 — aksony, 2 — osłonki komórkowe. 3 — osłonki rdzenne, 4 — przewężenie Ramiera, 5 — jądro komórki Schwanna).

2. Włókna jednoosłonkowe — ich cylinder osiowy jest otoczony przez jedną osłonkę i, w zależności od tego jaką, podzielono je na:

A) rdzenne — posiadające osłonkę mielinową (rdzenną). Ten typ osłonki powstaje poprzez stopniowa okręcanie się dookoła aksonu mielocytów (odmiany komórek Schwanna). W czasie ścisłego owijania się błon mielocytu wokół cylindra osiowego stopniowo powstaje zgrubienie — mezakson. Zawiera on dużą koncentrację mieliny — złożonego kompleksu organicznego, w którego skład wchodzą m.in. wspomniane już sfingolipidy i cerebrozydy. Kilkakrotne owinięcie mezaksonu doprowadza do powstania osłonki, przypominającej swoją strukturą molekularną wiele warstw plazmolemy. Włókna rdzenne mają stosunkowo niewielką średnicę i prędkości przewodzenia ok. 3—16 m/s. Pozwala to na upakowanie ogromniej liczby dość szybko przewodzących wypustek w małej objętości. Dlatego w⁷ ośrodkowym układzie nerwowym tworzą w dużej koncentracji substancję białą, występują również w nerwie wzrokowym:

B) bezrdzenne — dziwne włókna składające się dc facto z pęczka 7—12 splecionych dookoła siebie aksonów, które otoczone są glejowymi komórkami Schwanna, nazywanymi tutaj le-mocytami. Powstaje więc coś w rodzaju szarego „kabla”, zresztą niekiedy włókna te nazywane są kablowymi. Prędkości przewodzenia nie są oszałamiające (0,3—2 m/s), ale w układzie nerwowym autonomicznym zupełnie wystarczają;

3. Włókna dwuosłonkowe — posiadają dwa rodzaje osłonek, mielinową (rdzenną), której budowę opisano przed chwilą oraz ncurylemę (osłonkę komórkową) tworzoną przez lcmocyty (od-