52 1. Pojęcia podstawowe
Sumę wydajności wszystkich objętości elementarnych pewnej przestrzeni V można przedstawić za pomocą całki:
3vx 3v 3v
3x 3y 3z
dxdydz [m3/sj.
(p = JJjdiv vdxdydz = jj
v v*
Pochodne cząstkowe przyjmują postać:
vx = axy
v = ayz
v, = azx
3v
3x
3vy
3y
3z
- = ay,
= az,
■ = ax,
dlatego po podstawieniu uzyskamy całkę w postaci: tp = a jJJ(x + y + z)dxdydz .
Granice całkowania zmieniają się w przedziałach:
0<x<a, 0<y<b, 0<z<c, co pozwala na zapisanie całki względem objętości w postaci:
a b c
<P=« H j J(x + y + z)dz o i.oLo
a b f \
= “J) jc| x + y+-jjdy
0 _0
dyldx=af fi xz + yz + —
j oJ[oJl 2
a f 2
fi y c dx = ccc j xy + — + — y
o v
dy
dx =
dx =
b2 cb^1 xb + — + —
2 2
= acj
0
Ostatecznie otrzymamy:
dx = abc
( i . >
' x b c — + —x + —x ^ 2 2 2,
= abc
^a2 ba ca ,
--1---1--.
V 2 2 2
<p = ot JJJ(x + y + z)dxdydz = a-^- (a + b + c).
2
Statyka zajmuje się prawami, jakim podlega ciecz pozostająca w równowadze. W stanie równowagi względnej cząstek cieczy zasadnicze różnice pomiędzy cieczą doskonalą a cieczami rzeczywistymi zanikają. Dlatego nasze rozważania odnoszą się zarówno do cieczy doskonałej, jak i do cieczy rzeczywistych.
Na dowolny element cieczy pozostającej w spoczynku działają siły powierzchniowe i siły objętościowe (masowe). Siła powierzchniowa jest skierowana prostopadle do dowolnie zorientowanego w przestrzeni elementu powierzchniowego, przy czym wektor reprezentujący tę siłę jest zwrócony ku rozpatrywanej powierzchni elementarnej. Ponieważ siły powierzchniowe działające na element płaski są zwrócone ku temu elementowi, przeto naprężenia występujące w spoczywającej cieczy są zawsze ciśnieniem.
Ciśnienie działające w dowolnym punkcie cieczy pozostającej w spoczynku jest niezależne od orientacji przechodzącego przez ten punkt elementu powierzchniowego, do którego wektor ciśnienia jest prostopadły. □
Gdyby na ciecz działały tylko siły powierzchniowe, to ciśnienie miałoby jedną i tę samą wartość w każdym punkcie cieczy. □
Prawo to jest również nazywane prawem równomiernego zachowania się ciśnienia w cieczy.
Siły powierzchniowe styczne z uwagi na względny lub bezwzględny stan spoczynku są równe zeru.