Ważnym wyznacznikiem projektowania form organizacji logistyki jest struktura organizacyjna przedsiębiorstwa, a zwłaszcza jej typ. Należy zaznaczyć, i/ można stosować także nieformalną organizację procesów logistycznych, jednakże przedsiębiorstwa preferują formalną strukturę wtedy, gdy mniej formalne rozwiązania nie zdał} egzaminu i lub gdy należ} zwiększyć rangę logistyki w przedsiębiorstwie1 4 Warto przytoczyć także inny pogląd. G. Persson175 sformułował tezę, iż im niższa jest możliwość przewidywańia zadań logistycznych, tym silniejsza jest potrzeba stosowania nieformalnych zasad i procedur. Natomiast przy wyższej przewidywałności zadań logistycznych wzrasta rola formalnych procedur i systemów. W praktyce stosowane są struktury' hierarchiczne lub struktur} pośrednie .
Struktury hierarchiczne charakteryzuje: stał} podział zadań i władzy \\ przedsiębiorstwie,
— hierarchiczna budowa struktury.
— jednolitość kierowania i zachowania drogi służbowej.
Do struktur hierarchicznych zalicza się:
— liniową.
— funkcjonalną.
— liniowo-sztabową.
Struktur} pośrednie różnią się zasadniczo od struktur hierarchicznych większą elastycznością w zarządzaniu przedsiębiorstwem.
Do struktur pośrednich zalicza się:
— dywizjonalńą
— macierzową.
W przedsiębiorstwach mogą więc występować jedno lub wielowymiarowe struktury organizacyjne. Przykładem struktur} wielowymiarowej jest struktura macierzowa. Należy zauważyć, że klasyczne zasady tworzenia struktur organ i-zacyjnych są coraz częściej kwestionowane. Struktury hierarchiczne w czystej postaci coraz rzadziej występują. Tendencja ta znajduje także odzwierciedlenie w organizacji logistyki, czego wyrazem są struktury pośrednie. Pojawia się też nowy typ struktury - struktura sieciowa, która jest zarówno nowoczesną formą organizacji, jak i nowym stylem zarządzania.
" ‘ D. knpcnU-Momn W phi* tendencji inlćgniCYjnyctk .op ch M Cliriłtophtr Strategia zaizqdzania. . op eh ** M Bichki Op cm
Obok typów struktur organizacyjnych przedsiębiorstwa ważnym wyznacznikiem projektowania form organizacyjnych logistyki jest stopień koncentracji procesów i czynności logistycznych traktowanych jako określone zadania logistyczne.
Procesy i czynności logistyczne mogą być realizowane przez kilka jednostek (komórek) organizacyjnych przedsiębiorstwa lub też skoncentrowane w jednej jednostce organizacyjnej. Jest to problem koncentracji lub rozproszenia procesów i czynności logistycznych. Jest to zarazem klasyczny już. problem decyzyjny w logistyce, szerzej opisany w literaturze niemieckiej już w 1973 roku117 jako ..Konzentration versus Dispersion der Logistischen Aktivitatcn".
Rozpatrując problem koncentracji procesów i czynności logistycznych w przedsiębiorstwie można przyjąć dwa rozwiązania:
1) skupienie procesów i czynności logistycznych w jednej istniejącej już jednostce organizacyjnej obejmującej np. zaopatrzenie, produkcję czy marketing.
2) skupienie wszystkich procesów i czynności logistycznych w jednej samodzielnej jednostce organizacyjnej pod nazwą „logistyka”.
Koncepcja skupienia (koncentracji) procesów i czynności logistycznych w jednej istniejącej jednostce organizacyjnej ma określone wady:
1) w średnich i dużych przedsiębiorstwach nie zawsze jest celowe i możliwe skupienie procesów i czynności logistycznych w istniejącej jednostce organizacyjnej,
2) w istniejącej jednostce organizacyjnej mogą dominować cele i zadania tej jednostki, np. zaopatrzenia czy marketingu, natomiast zadania logistyki mogą być zaniedbywane.
Te i inne trudności sprawiają, iż dąży się do skupienia procesów i czynności logistycznych w wyodrębnionej jednostce organizacyjnej „logistyka”. Należy podkreślić, że w literaturze niemieckiej dyskusja o organizacji logistyki w minionych latach była bardzo mocno ukierunkowana na zagadnienia koncentracji zadań logistyki w odpowiedniej jednostce organizacyjnej17 . Jako poparcie takiego rozwiązania przytacza się realizację efektów synergii w przepływie materiałów i wyrobów finalnych. Taka jednostka organizacyjna przyczynia się do ujednolicenia metod i procesów handlowych, umożliwia celowe wykorzystanie specjalistów w realizacji zadań logistyki. Ponadto, przy' odpowiednio wysokiej
W. Kirsch. 1 Uamberger. E. Gabclc. H.K Klein: Betricbswirtschafllichc Logiślik Betnchswirtschafilichc Vcrlag Dr Th. Gablcr. Wiesbaden 1973.
|), Arnold. H. Iscrmann. A. Kuhn. H. Tempelmciei: Op. cii.
- 99