DSCF1084

dowtły ich jako jednostki i jako zbiorowi ChrJ_n.

pisar/Ą Mu*

tyczni mc posługiwali się pruciem kasty, zdawali ^ ^AUi;^ sprawę z kastowego charakteru życia zydrmskkgo _v/ diasT ' W każdym razie życie to świadczyło o wyraźnym zwyrod** wielkiego narodu. Pisarze antysemiccy i tu chętnie posługi się wypowiedziami syjonistów na temat negatywnych cech ty dowskich. W wielu wypadkach byli też z syjonistami amfo w wyciąganiu stąd ostatecznych wniosków.

Oczywiście i antysemityzm musiał być przez syjonizm uważany za zło. Trudno było odnosić się życzliwie do kierunku, który w Żydach widział śmiertelnego wroga i wypowiedział im walkę u śmierć i życie. Żydzi stale na własnej skórze odczuwali praktycy m następstwa antysemickiej filozofii. Ale jednocześnie syjoniści zarówno racjonalizowali fakt antysemityzmu, jak i dostrzegł w nim elementy dla siebie pozytywne. Jak wszystkie inne doktry-ny romantyczno-nacjonalis tyczne, syjonizm exphcite lub implicite przyjmował podział świata na „swoich" i „obcych* i w antagonizmie jednych do drugich widział konieczność historyczną oraz wielki motor historii. Antysemityzm pchał Żydów w kierunku ich własnej integracji narodowej, zmuszał ich do obrony i do szukania własnej ojczyzny. Antysemityzm prowadził do wytworzenia się w masach żydowskich mitu wroga, co zresztą w danym wypad-kii miało mocne podstawy obiektywne. Wszystkie filozofie nacjo-nałjstyczne widziały w micie wroga czynnik cementowania własnej zbiorowości narodowej. Od tej strony widziany, „wróg* byt czymś pożytecznym i koniecznym. Syjonizm w tym nie różnił się ani od koncepcji Ligi Polskiej czy Narodowej Demokracji, ani od pokrewnych koncepcji nacjonalizmu niemieckiego, ani od sowieckich mityzacji _Mwroga^kapftałistyⁱ’,

Oczywiście przy całym swym negatywnym stosunku do diaspory syjoniści nie mogli zaprzeczyć, że jest ona faktem. Co więcej, musieli przyjąć, że nawet przy najbardziej optymalnym osiągnięciu programu stworzenia własnej ojczyzny jakaś część Żydów będzie nadal musiała przebywać w krajach rozproszenia.

pwniekic tylko

aby stać się centrum promieniującym na żydoitwo (&m świecie. Syjonizm nie mógł więc zaniechać programu o równouprawnienie Żydów w tych krajach diaspory, gdzie

jeszcze stanowili kastę. Było to konieczne i ze wzdę-ostateczny — syjonizm nie mógł być dziełem niewolni-Aby dojść do zbudowania własnej pjczyzny, Żydzi musieli cpjcpŁ przez przeszkolenie obywatelskie w krajach diaspory. Traktując walkę o emancypację w diasporze jako koniecz* #*£, syjonizm jednak miał tu poważne obawy i odnosił się do tej części swego programu bez większego entuzjazmu. Pełna eman-cypecja w obrębie diaspory mogła prowadzić do wynarodowienia cię, do zanikania odrębności żydowskiej. Stąd syjonizm wschód-aoeurcpejski patrzał nieufnie na syjonistów amerykańskich i nie wierzył w ich szczerość, W Stanach Zjednoczonych Żydzi szybko przestali być kastą, osiągnęli pełne równouprawnienie. Oczywiście w dalszym ciągu uważali się za Żydów. W sensie jednak znstcz-nie bardziej religijnym niż narodowym. Pod względem narodowym widzieli siebie przede wszystkim jako jeden ze składników etnicznie pluralistycznej narodowej społeczności Ameryki. Syjonizm amerykański stale miał charakter filantropijno-patronacki. Pomagał innym Żydom osiedlać się w Palestynie—dziś na wielką skałę pomaga Izraelowi — ale Żydzi amerykańscy czują się doskonale w diasporze. Faktycznie przestali Amerykę uważać za kraj diaspory, tak samo jak przestały ją uważać za kraj własnej diaspory wszystkie inne wieloetniczne element) narodu amerykańskiego, Syjonizm wschodnioeuropejski zdawał sobie z tego sprawę i bal się następstw rzeczywistego równouprawnienia.

Widziany w świetle sytuacjtzroku 1939 program syjonistyczny wydawał się czymś fantastycznie utopijnym, W rzeczywistości nie było w nim ani jednego elementu, który mógł być traktowany realistycznie * Palestyna — do pierwszej wojny prowincja turecka __ byU mandatem brytyjskim- Słynna Deklaracja BaHoura była