DSCF5705

421

1. Burak cukrowy

otowych związków niebiałkowych oraz dużo potasu i sodu. Lucerna nie jest rów-ież dobrym przedplonem dla buraka, ponieważ pozostawia glebę przesuszoną. Po ^oraniu lucerny zwykle następują jej odrosty, a duża masa przy oranych korzeni ytrudnia przygotowanie roli do siewu. Niekorzystny przedplon stanowią też trawy ^ użytkowaniu polowym, gdyż pozostawiają rolę nazbyt zwartą, przerośniętą koleniami, co utrudnia korzeniom buraka rozrost i penetrację gleby. Po motylkowych i trawach użytkowanych dłużej niż jeden rok poważne zagrożenie dla buraka stanową szkodniki glebowe, zwłaszcza larwy sprężyka-drutowca. Ze względu na szkodniki niewłaściwymi przedplonami są rośliny strączkowe, np. groch, jak również gatunki z rodziny krzyżowych.

Zespół zabiegów wykonywanych jesienią zależy od rodzaju przedplonu. Po roślinach zbożowych uprawę roli rozpoczyna się bezpośrednio jesienią, po ich zbiorą. W przypadku zbyt niskiego odczynu gleby stosuje się wapnowanie. Wapno wywozi się na ściernisko, po czym wykonuje się podorywkę. Jej celem jest od-chwaszczenie gleby, przerwanie parowania i magazynowanie wody pochodzącej z opadów, co ułatwia w konsekwencji wykonanie dalszych zabiegów uprawowych, pod podorywkę można też stosować obornik, ale nie wapnuje się wtedy gleby, pierwsze prace w starannej uprawie jesiennej — podorywka i bronowanie — pozwalają zniszczyć około 40% chwastów, natomiast wywiezienie obornika i przyoranie go za pomocą orki średniej decydują o stworzeniu dobrych warunków dla rozwijających się korzeni buraka. Głęboka orka przyczynia się do większego gromadzenia wody, uaktywnia procesy biologiczne gleby, a także pozwala uzyskać korzenie o właściwym kształcie, nierozgałęzione.

Jesienią przed wykonaniem orki średniej lub głębokiej należy zastosować nawozy fosforowe i potasowe. Orki przedzimowej nie należy wykonywać późną jesienią, gdy gleba jest zbyt wilgotna, ponieważ nie zapewnia uzyskania korzystnego stanu fizycznego roli. Zbyt wilgotna gleba powoduje nadmierne wyskibienie orki, zwłaszcza na glebach zwięzłych. Poprawienie stanu fizycznego roli i wyrównanie powierzchni pola bywa wtedy bardzo trudne, a stan roli znacznie pogarsza wschody roślin. Nie jest także korzystne bronowanie gleby zaoranej jesienią, bo powoduje nadmierne jej zaskorupienie.

Badania przeprowadzone przez Krężla i Zimnego (1997) wskazują, że oszczędność nakładów energetycznych w technologii produkcji buraka przynosi pominięcie orki średniej, co czynią plantatorzy w wielu rejonach Polski i co nie odbija się ujemnie na plonowaniu i parametrach technologicznych korzeni.

Wiosenne zabiegi uprawowe mają na celu przygotowanie roli do siewu i kiełkowania nasion, zapobieganie stratom wody z gleby oraz wymieszanie z warstwą roli stosowanych wiosną nawozów azotowych. Można je wykonać narzędziami wieloczynnościowymi, zapewniającymi za jednym przejazdem wymieszanie nawozu z glebą i przygotowanie roli do siewu, co pozwala uzyskać pożądany stopień spulchnienia i zwięzłość roli przed wysiewem nasion. Jeśli takich narzędzi nie ma