IMAG0176 2

w nmyrh    h oraz na u li tradycje literackie, co w marzeni^}

dztahu/.y pierwszej połowy XIX w, miało w perspektywie cłoprow/khj/ do powitania j"lniy,, języka ogólnopołudniowosłowiańskiego o p^ nych rrrliHth poną/Jdi&ldktaincgo komt, Jęo najbliższego innym ja.

im sio w i ansai rrr( M. ą/J rn.in. popieranie zapożyczeń z innych języ. słowiańskich). 'lemu samemu celowi służyć miały zasady pisowni i, zasad* etymologiczna, jako ułatwiająca zrozumienie użytków-

i    i *    -i-*------- * ^Ł~

iyy|

KOW (0l#l

ni kom innych dialektów i języków słowiańskich, a zarazem stosowana w innych posługujących się lacinką pisowniach słowiańskich). Kste goria czystości języka była rozumiana przede wszystkim jako stopień jego słowiańsko* i, co rodziło tendencję do zastępowania wyrazów oh cych neologizmami.

i a wizja języka literackiego starła się z jnną wizją, o odmiennym zaplw/ij ideologicznym, zrodzoną na terenie serbskim. Jej ojcem był serbski etnograf i filolog Vuk Stefariović Karadzić (1787*1 864). Swoją koncepcję zbudował on w ostrej opozycji wobec całej dotychczaso wi*j vfł/»kicj tradycji litera/ kiej, opartej na języku cetkiewnosłowiwi-•kim (redakcji serbskiej, a od lat czterdziestych XVIII w. ruskiej). Odrzucał t/•/ hybrydę jaką był tzw. język ula mm o srpski (słowiańsko serbski}, łą^f ząr y 11 a/jycje cerkiewne z wpływem żywej mowy, kto rym poidugiwało su, laicy żujące się od XVIII w. piśmiennictwo serbskie Koncepcja kar adżh ia była znacznie bardziej pragmatyczna od koncepcji językoznawców /borwackich. Nic otwierała się ani na całą południową Słowiańszczyznę, ani tym bardziej na pozostałe kraje sio wiAhskir Karadzir post uiował oparć u* języka literackiego na wyłącznie jednym, jego zdani/ m naj< zysl «zyiii, dialekcie (herccgowinskicj ijekaw skiej szlokaw *z< zyżnir) oraz wprowadzenie pisowni ściśle fonetycznej.

0 normie językowej miała decydować mowa ludu i folklor. Zapoży-(//-ma z mnycb dialektów oraz neologizmy Ktrarlhć uważał za psucie języka. Słowiański puryzm ilirów zastępuje tu więc swoisty puryzm tetokawsko ludowy. Koncepcja Kar ad lic ia pozbawiona była ogolnopo-iudmowoslowiarUkich asptz acji koncepcji iłirskiej, ograniczała się wy-kyiMt śo języka serbskiego, przy czym zasięg tego języka utozsanusł Kar adfttć a Msięgietn dialektów sztokawskieb.

Karadfctciowska koncepcja budowy języka literackiego w oparciu o jeden dialekt i tradycję ludową zaczęła zdobywać sobie zwoleniu^-ków wśród Chorwatów, dostrzegających nierealność ilirskich marecn