IMG!03

38

Niktżc z tysiąców jednego potrzeba

Nie chce go posiać mniejsza! czy do nieba?

Samie on z braci ma zostać na ziemi,

On, co śmierć spotkać śpieszy! przed w szysłkiemi?...

Czul on, co człowiek czuje, gdy na czoło Ze szczytu upadł pod Fortuny koło: )

Czuł złe, co zbroił; czuł bliskie katownie,

Czuł hardość wroga — czul gorzko, gwałtownie;

Ale taż duma, co go w głąb strąciła,

Wzmogła w nim serce i boleść pokryła.

Wzrok pogardliwy i twarz obojętna,

W jeńcu — zwycięzcy jeszcze noszą piętna.

Ranny, znużony — lecz gdzież'są w tej chwili Coby spokojniej i mocniej patrzyli? —

Słucha bez gniewu, jak stojąc zdaleka,

Podła nań tłuszcza urąganiem szczeka;

Mężni, co zbliska w boju go widzieli.

Szanują w więzach dłoń, przed którą drżeli.

Ledwo nań który z wiodącej go straży,

Żaden beze czci spojrzeć się nie waży.

IX

Posłany lekarz — nie litość posyła —

Ma rzec, co w mękach zniesie jeńca siła. Znalazł jej dosyć, by dźwigać kajdany; Znalazł dość czucia, by czuć ból zadany; Jutro więc, jutro, gąsnąc na gór szczycie. Słońce obaczy pierwsze na pal wbicie,

A rano z morza w zwykłej wstając mocy, rL^rzy- l^ak dotrwał w mękach całej nocy.

Fortu

Z mąk to najsroższa, najdłuższa cierpienia; Z boleni konania łącząc żar pragnienia, śmierć, jedną ulgę, z dnia na dzień oddala. Gdy już ćma sępów kraczę koło pala.

* Ach! wody! wody! - Zemsta się naśmiewa. Wskazuje puhar — zbliża i rozlewa.

Próżno nieszczęśnik usta ku niej kwapił: Skończyłby cierpieć, gdyby się raz napił.

'lo wyrok jego. — Odeszli strażnicy.

On został jeden, w kajdanach, w ciemnicy.

ml    x

Któż uczuć jego pojąłby męczarnie,

(idy on, ofiara, sam ich nie ogarnie?

Noc, wojna, zamęt, w myślach jego duszy: Wszystkie w niej siły mdleją od katuszy, Wszystkiemi jego uczuciami miota Nieżałujaca, rozpaczna zgryzota,

Ów wróg nasz mściwy, co, milcząc w potrzebie. Po czasie woła: Ostrzegałem ciebie!*

Próżno! — pierś mężna, jadem jej zatruta.

Klnie albo milczy — dla słabych pokuta!

Przed chmurą ciosów, czyż obwód jej tarczy Okryciu serca wielkiego wystarczy? —

W tej nawet chwili, gdy nawpół jak w grobie. Całe swe życie czuje, widzi w sobie,

Żadna W niem zbrodnia, nad inne grożąca. Żadna namiętność, ni myśl panująca,

Nie ćmi się przed nim tak, aby swym cieniem Resztę przynajmniej skryła przed wspomnieniem. Nie! — okiem ducha patrzy on odrazu Na całą przestrzeń dzikiego obrazu: