K �jna DIALEKTY POLSKIE720

30

przedindoeuropejski substrat językowy, przejmując język indoeuropejski zastępował obcą swemu systemowi opozycję dźwięczności/bezdźwięczności innymi, opartymi nie na dźwięczności, lecz na. sile artykulacji zasadami różnicowania fonemów. Przeniesienie tej innowacji do języka, indoeuro-pejskioh przybyszów świadczy o tym, że tereny -wymienionych dialektów" peryferycznych pierwotnie były zamieszkane przez silny substrat przed-indoeuropejski, który asymilując. się narzucił zwycięskiemu językowi swoje właściwości strukturalne.

Gdy poszczególne grupy Indoeuropejezyków, mówiące tak formującymi się dialektami, opuściły swe siedziby, leżące na terenach pierwotnej praojczyzny lub w jej pobliżu, i wywędrowawszy do odległych części Azji lub Europy zaczęły bytować samodzielnie na odrębnych, częstokroć znacznie oddalonych od siebie terytoriach, można mówić o całkowitym rozpadzie języka praindoeuropejskiego nie tylko na dialekty, ale w poszczególnych wypadkach na wywodzące się z jednego prajęzyka, więc pokrewne języki, którymi posługiwały się spokrewnione, ale odrębno już grupy etniczne. Ten stan językowego zróżnicowania, rozczłonkowania i ugrupowania dialektów indoeuropejskich, które po całkowitym wyodrębnieniu się i odizolowaniu poszczególnych ludów pochodzenia indocuropej-skiego stały się językami etnicznymi, można dla czasów około 2000 lat p. n. e. przedstawić przy pomocy następującego schematu (Mil 177):