K Þjna DIALEKTY POLSKIE730

40

6.    Wzbogacenie zasobu i systemu samogÅ‚oskowego o jery: &, 6, pochodzÄ…ce z: a) u, i (ni). l?,Å›'a ^luź'a ^lug-ia, blbya =4 bhiya 4 *bhUisa, â– medb 4 medit-8 4 *medhu, inbyh 4infiy-o-s 4*wiÅ‚fl-, hnb 4 *Un-o-s, db-nb 4 dln-l-s, j-esmb 4 *esmi, kostbyb— kosl-i-suy, b) 4 -o + «, -o + n, -o + m: nom. sg. wlkb 4 u}kl^los, acc. sg. wjkb 4 *ulk~om, l. sg. aor. dwigb 4*-o«i. dat. pl. u:[komh, rÄ™kami*d£*-mos, imperat. pbci, rbci itd. ^T» skutek tego dawne opozycje i: i oraz u : ii zostaÅ‚y zastÄ…pione przez alter-nacje typu nafoni: nacinali, iwibretb : umirati, posidati, pÅ„zbwati: posu-lati, prizuwati.

7.    Zmiana zasobu samogÅ‚oskowego dziÄ™ki ustaleniu siÄ™ y na miejscu w, np. my$'b 4 muy-i-s 4 *mus- (por. Å‚ac. mus, st. gómoniem. miis, gr. pvÄ™, skr. muli), dyntb 4 diim-o-s 4 *dhd.mós (por. Å‚ac. fumus, gr. â– drpóg, skr. dhumdlj, Jit. dimai), synb 4 sun-H-s itd.

8.    Wzbogacenie zasobu i systemu samogÅ‚oskowego przez ustalenie siÄ™ Â£na miejscu e, np. semen ^-semdn, nim 4 nera (por. Å‚ac. verus), r£yb =d"rek-itd. Dawna opozycja e : e wymieniÅ‚a siÄ™ przez to na e : £ typu -pekÄ™ : ispe-kati, rÄ™kÄ™ : r£%a, wÄ™dÄ™ : w£si>.

9. Powstanie 'a z ’£ 4 ii po i oraz &’%'£' 4 / <j li, np. jaste j 4 i£slei ^ *ed-, leri&atej ^ kri£'£iei ^ krili£łei, leź'alei ^ leź'Siei 4 le<j£tei, slonS'a-tej 4 sloijś'£tei 4 sloyyjtei.

Prócz omówionych zmian, związanych głównie z przesunięciem artykulacji spółgłosek ku palatmn (1 —4) oraz stopniowym defonologizowa-niem się iloczasu i udziału warg (5—8), w języku prasłowiańskim ustaliło się kilka dalszych i bardzo istotnych innowacji (10—15), które są rezultatem szeroko realizowanej i długotrwałej tendencji do unikania i usuwania sylab zamkniętych:

10.    UsuniÄ™cie zamykajÄ…cych sylabÄ™ spółgÅ‚osek wygÅ‚osowych -Å‚, -d, -s, -r, -w, -m, np. ne/se 3. sg. aor. 4nejset (por. hic. diMt), uil/ka gen. sg. .4 uiljWod, slo/uo -4 sloujos (por. gr. y.Ufog), majti 4 md/ter (por. gr. /i;;r>/o), sy/nb acc. sg. 4= su/num, go/stb acc. sg. gosjtin 4 *ghostlm.

11.    UsuniÄ™cie spółgÅ‚osek zamykajÄ…cych sylabÄ™ w Å›rodku wyrazu przed spółgÅ‚oskÄ…, np. dajsi - datlsej, ojsa =4 opjsa (por. lit. vapsa), sbfnb 4 sup'-nos (por. gr. tinros), r£j%b 4 rekjypm 4 rek-s-om, penjÅ‚b 4 penk/t-o-s (por. lit. pefiktas).

12.    OsÅ‚abienie, a może nawet zanik elementu wokalicznego w grapach ?r, nr, U, ul powstaÅ‚ych z prind. r l, co doprowadziÅ‚o do powstania zgÅ‚oskotwórczych sonantów f f, { l-

â– ufba    =    y⁹fba    4 idrba 4 uirba    (por. lit.    virbas)

grdlo    =    g⁹rdlo    -4 g^ufdlo =4 gurdlo    (    ,,    gurklf/s)

ujkh    â€”    iflkb    4 yÄ„ko ćlullkw    (    â€ž    mlkas).

sllpb    =    stdpb    =4= st^ulpb ^8tfdpos    (    â€ž    stiilpas).