K 辥na DIALEKTY POLSKIE78944

K 辥na DIALEKTY POLSKIE78944



142

w gwarach kaszubskich samog艂osk膮 g, kt贸ra rozbija艂a grupy sp贸艂g艂oskowe typu brvd, brn膮c na ber-vd, ber-n臋c lub bri-vd, bre-n膮c.

Tendencja (lo usuwania uci膮偶liwych w toku komunikacji grup sp贸艂g艂oskowych przez wstawienie wt贸rnej samog艂oski musia艂a mie膰 szersze zasi臋gi i ni膮 mo偶na cz臋艣ciowo t艂umaczy膰 pojawienie si臋 wt贸rnego e ruchomego w wielu wyrazach og贸lnopolskich (ogie艅, w臋ze艂, w臋giel, braterski, piosenka itd.) oraz gwarowych (raier, Peter itd.). Niew膮tpliwie z t膮 tendencj膮 wi膮偶e si臋 rozbicie grup sr- w syroka ^ sroka, kt贸re spotykamy przy uj艣ciu Pilicy i Wieprza, zob. Dej 368. Ta chyba posta膰 wyrazu pospolitego sta艂a si臋 podstaw膮 utworzenia nazw: miasta Serock oraz kilku wsi le偶膮cych w pn.-wschodniej Polsce: Serock 艣wiecki, lubart., Seroczki aleks., Seroczyn siedl.. ostro!., soko艁, Seroczynek soko艂., Seraki Iow., soch., 呕uromin., Serokomla Ink. (zob. SM).

Podobnie chyba przedstawia si臋 sprawa rozbicia grupy sr- przez wt贸rnie wstawione i w wyrazach Uroda, iirodek '艣roda鈥, ale nie mamy danych o zakresie i zasi臋gach tej innowacji.

搂 31. Rozw贸j i kontynuanty psi. nag艂osowej grupy *ji>-

Przej艣cie psi. *jb- w *ji- nie na ca艂ym terytorium s艂owia艅skim zosta艂o przeprowadzone konsekwentnie, a w niekt贸rych dialektach by膰 mo偶e w og贸le si臋 nie dokona艂o. Powsta艂e na skutek tego oboczno艣ci *ji- || jb-sta艂y si臋 podstaw膮 tego, 偶e w pewnych, trudnych zreszt膮 do okre艣lenia pozycjach czy wyrazach obok i- ^ *ji- wyst臋powa艂a grupa g艂oskowa jo-, w kt贸rej mog艂o p贸藕niej doj艣膰 w odpowiednich warunkach do zaniku wzgl臋dnie do wokalizacji 6 i nast臋pnie do r贸偶nego typu wyr贸wna艅. Jak dawna oboczno艣膰 eka (^L dbska), desk (^ dosk臋) doprowadzi艂a do ustalenia si臋 deska, desek, tak samo *jbgola, je艣li przesz艂o w jiybla, da艂a ig艂a, ale nie wymienione w ji- nag艂osowe jpgyla, gen. pl. j膮g^ly, da艂o jeg艂a || ge艂, podobnie *jbstbba, je艣li przesz艂o w jisloba, da艂o istba , izba, ale gdy pozosta艂o jako jhsthba, gen. pl. jystob-y ^ jestba, zdeb, Istebna-, *jbskbra ^jis-kora ^ iskra, ale jbsk臋ra. jbsk臋r臋 ^ jeskra, skier.

Brakiem wymiany nag艂osowego *jb- w ji- ^ i-, przynajmniej w niekt贸rych wyrazach, musia艂y si臋 wyr贸偶nia膰 spo艣r贸d zachodnios艂owia艅skich dialekty le偶膮ce na zach贸d od schematycznej linii 2 LA (uj艣cie Morawy do Duna ju 鈥 藕r贸d艂a Wis艂y 鈥 uj艣cie Wis艂y). Wskazywa艂yby na to takie fakty, jak zachowanie i wokalizaeja b w pewnych wyrazach dokonana w dialekcie Drzewian za艂abskich zgodnie z normalnym dla tego dialektu rozwojem b: jdgh, jdkrs, jazbs (*jbgla, jbkra, jbsthba), por. LSp艂Po艂 60, oraz utrzymywanie si臋 d艂u偶. g艂a, jeg艂a, na wschodzie jogla, g艂n偶. jebi膮 (Sel 231), czes. jehla, jak te偶 zachowanie resztek tego archaizmu w zachodnich gwarach polskich, a mianowicie: a) wyst臋powanie postaci {egna- na 艢l膮sku


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78963 1<51 por. MAGI鈥 187鈥189, 191, 193 itd. oraz uieco mniej konsekwentni
K ?jna DIALEKTY POLSKIE737 wyst臋powa艂y one po samog艂oskach przednich i, i禄, 臋, f, zmi臋kczonego dzia艂
K ?jna DIALEKTY POLSKIE762 72 si臋 J i l w jedn膮 g艂osk臋, kt贸ra roz艂o偶ona zosta艂a na lii, hi: diuk, dl
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78916 114 wt贸rnego j pomi臋dzy samog艂osk膮 a nast臋pn膮 sp贸艂g艂osk膮 mi臋kk膮, por. d
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78922 120 i cz臋艣ciowo kaszubskich do roz艂o偶enia wargowych mi臋kkich na dwufone
K ?jna DIALEKTY POLSKIE729 Yl艂. CECHY J臉ZYKA PRAS艁OWIA艃SKIEGO W ci膮gu przesz艂o tysi膮c lat trwaj膮cego
K ?jna DIALEKTY POLSKIE768 78 Mapa XV. Pracglos pa艂. *e w pozycji przed przednioj臋zykow膮 tward膮. Kre
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78989 187 tylnych klasie fonem贸w przednich przy redundancji labialno艣ci, wsku
K ?jna DIALEKTY POLSKIEz827 swe pierwotne przyrostki i -wyst臋puj膮 dzi艣 bez nich, np. kupam, Icupaiy,
K ?jna DIALEKTY POLSKIEz842 iSuwa艂ki Jj __ ) IU 1 - / Mapa 12. Uproszczenie grup sp贸艂g艂oskowy
K ?jna DIALEKTY POLSKIE730 40 6.    Wzbogacenie zasobu i systemu samog艂oskowego o jer
K ?jna DIALEKTY POLSKIE732 42 i s艂owe艅. mldtiS, mldtiS, akcencie na drugiej samog艂osce pe艂nog艂osu w
K ?jna DIALEKTY POLSKIE764 74 Mapa XII. Roz艂o偶enie sonant贸w: 1. Roz艂o偶enie semantycznych r i / na gr
K ?jna DIALEKTY POLSKIE766 76 Mapa XIV. Przeg艂os psi. *拢, *e w pozycji przed przednio j臋zykow膮 trwar
K ?jna DIALEKTY POLSKIE782 92 Z i l ustala艂y si臋 yr p贸藕niejszym nieco okresie rozk艂adania sonant贸w n
K ?jna DIALEKTY POLSKIE786 96 wypowiedziany wyraz zar贸wno zwarta i szczelinowa, kt贸ra podporz膮dkowyw
K ?jna DIALEKTY POLSKIE7891 100 kaszubskich, 鈻爓ielkopolskich oraz cz臋艣ciowo przynajmniej 艣l膮skich i
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78929 127 nem贸w [膰] [3], kt贸re uprzednio znik艂y z systemu gwar kaszubskich, z
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78948 14G i fonemach kr贸tkich, lecz spraw臋 traktowa膰 w ten spos贸b, 偶e fonemy&

wi臋cej podobnych podstron