larsen0205

9. Leki krążeniowe 205

Działanie nitrogliceryny jest szczególnie silne u chorych z hipowolemią. Należy wtedy zachować szczególną ostrożność.

Działania niepożądane. Do najważniejszych działań niepożądanych nitrogliceryny należą:

-    spadek ciśnienia tętniczego (przy ostrożnym dawkowaniu można go uniknąć),

-    odruchowa tachykardia,

-    bóle głowy (u chorych przytomnych).

8.2    Nitroprusydek sodu

Szczegółowe omówienie działania, działań niepożądanych oraz toksyczności, a także wskazówki dotyczące dawkowania nitroprusydku sodu zamieszczono w rozdz. 29. Śródoperacyjnie nitroprusydek sodu jest podawany przede wszystkim w ciężkim nadciśnieniu oraz w celu wywołania kontrolowanego podciśnienia (zob. rozdz. 29), a u pacjentów kardiologicznych także w celu zmniejszenia obciążenia następczego.

Dawkowanie. Dawkowanie zależy od zamierzonego działania terapeutycznego. Szczegóły omówiono w rozdz. 29.

8.3    Urapidil

Urapidil rozszerza naczynia krwionośne na drodze blokowania obwodowych receptorów a_radrener-gicznych, ale pewną rolę odgrywa również działanie ośrodkowe (pobudzenie receptorów 5-HT,_A). Rozszerzenie naczyń jest silniejsze w układzie tętniczym niż żylnym.

Wskazania. W anestezjologii lek jest stosowany przede wszystkim do leczenia nagłych wzrostów ciśnienia w czasie zabiegu operacyjnego, a także do wywoływania kontrolowanego podciśnienia.

Dawkowanie. W razie dużego wzrostu ciśnienia tętniczego dawka początkowa wynosi 10-50 (-100) mg i.v., i może być powtórzona po 5 min. Przy podawaniu przez strzykawkę automatyczną dawka początkowa wynosi 2 mg/min, a następnie dawka podtrzymująca średnio 9 mg/godz.

Do wywoływania kontrolowanego podciśnienia (zob. rozdz. 29) początkowo lek wstrzykuje się powoli w dawce 25 mg, a w razie potrzeby podaje się kolejne 25 mg i 50 mg i następnie we wlewie ciągłym w dawce ustalanej odpowiednio do pożądanej wysokości ciśnienia.

Działania niepożądane. Działanie hipotensyjne urapidilu nasila hipowolemią, a także lotne środki wziewne do znieczulenia ogólnego, alkohol, cy-metydyna, leki (3-adrenolityczne i blokujące kanały wapniowe. W przeciwieństwie do fentolaminy urapidil nie wywołuje tachykardii.

8.4 Nifedypina

Nifedypina, antagonista wapnia, jest stosowana w leczeniu choroby niedokrwiennej serca oraz nadciśnienia tętniczego.

Choroba niedokrwienna serca. Lek jest skuteczny w różnych postaciach dławicy piersiowej. W dławicy piersiowej wysiłkowej redukuje częstość występowania napadów oraz zmian niedokrwiennych w zapisie EKG. a także zmniejsza potrzebę zażywania nitrogliceryny. To korzystne działanie jest następstwem zmniejszonego zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen (obniżenie obciążenia wstępnego w wyniku rozszerzenia tętnic) oraz zwiększonej podaży tlenu dzięki rozszerzeniu tętnic wieńcowych. Nifedypina znosi skurcz tętnic wieńcowych stanowiący podłoże dławicy Prinzmetala i dławicy niestabilnej. Ponadto może być stosowana w zapobieganiu stanom spastycz-nym tętnic wieńcowych.

Nadciśnienie tętnicze. Podobnie jak i pozostałe leki blokujące kanał wapniowy, nifedypina obniża ciśnienie tętnicze powodując zmniejszenie napięcia mięśni gładkich ściany naczyń. Leki p-adreno-lityczne, diuretyki tiazydowe i oc-metylodopa nasilają działanie nifedypiny. Przewlekłe leczenie antagonistami wapnia może być bez obaw prowadzone aż do zabiegu operacyjnego. W czasie znieczulenia ogólnego nie powodują one większych spadków ciśnienia, ale czasami w celu utrzymania prawidłowego ciśnienia konieczne jest intensywne uzupełnianie objętości krążącego osocza.

Praktyczne zasady stosowania nifedypiny:

►    Nifedypina może być podawana w czasie zabiegu operacyjnego, aby zapobiec nagłemu wzrostowi ciśnienia tętniczego powyżej 20%, np. w pojedynczym wstrzyknięciu w dawce 400 pg i.v.

►    Lek może być także podawany w ciągłym wlewie dożylnym, przeciętna dawka wynosi wtedy