larsen0655

25. Ufożenie pacjenta do operacji 655

kami wywołującymi są również naciąganie i ucisk, szczególnie wrażliwa jest długa i ruchoma część przebiegająca pomiędzy dwoma punktami „mocującymi”, a mianowicie pomiędzy po-więzią szyjną a pachową. Naciągnięcie splotu ra-miennego w trakcie niewłaściwego ułożenia także może prowadzić do uszkodzeń. W tym przypadku splot może być uciskany lub rozciągany na całym przebiegu przez różne punkty kostne, np.: żebro, obojczyk, przyczep mięśnia piersiowego mniejszego na wyrostku kruczym łopatki i w końcu przez głowę kości ramiennej. Do najważniejszych czynników ryzyka rozciągania splotu ramiennego należą:

-    skręcenie i boczne odgięcie głowy w ułożeniu na plecach i bocznym,

-    opadanie ramienia na brzegu stołu operacyjnego (odwiedzenie, rotacja na zewnątrz i rozciągnięcie),

-    zawieszenie ramienia w pozycji odwiedzenia,

-    odwiedzenie ramienia powyżej 90° w ułożeniu na brzuchu lub na plecach.

Postępowanie profilaktyczne. Najczęściej można uniknąć uszkodzeń splotu ramiennego, gdy przestrzega się następujących reguł:

-    nie odwodzić ramienia o więcej niż 90° w ułożeniu na plecach, brzuchu lub na boku,

-    nie układać głowy w jednoczesnej rotacji i bocznym zgięciu,

-    nie układać ramienia poniżej poziomu tułowia,

-    podeprzeć ramiona w pozycji siedzącej.

Uszkodzenie splotu ramiennego po sternotomii.

Takie uszkodzenia powstają z powodu instrumentalnego rozszerzenia mostka w operacjach serca, a nie z powodu niewłaściwego ułożenia głowy lub ramion. Pierwsze żebro jest rotowane przez haki operacyjne do przodu, zaś obojczyk jest uciśnięty ku tyłowi, a nerwy miażdżone. Częstość występowania tego powikłania jest opisywana jako 2-25%. Najczęściej zaburzenia czynności znikają w ciągu 6-8 tygodni od operacji.

5.5 Ocena uszkodzenia nerwów

Jeśli w okresie pooperacyjnym występuje neuro-patia, należy przeprowadzić nie tylko pełne badanie neurologiczne, ale także badanie układu mięśniowego i kostnego; powinno się poszukiwać w wywiadzie chorobowym czynników usposabiających lub wyzwalających. Poza tym czynność nerwu powinna być oceniona przez neurologa w badaniu elektrofizjologicznym.

Piśmiennictwo

Barnaś GM, Green MD, Mackenzie CF et al: Effect of posturę on lung and regional chest wali mechan-ics. Anesthesiology 78:251-259, 1993. Berufsverband Deutscher Anasthesisten und Beru-fsverband Deutscher Chirurgen: Vereinbarung: Verantwortung fur die pra-, intra- und postoperati-ve Lagerung des Patienten. Anaslh Intensivmed 10:403, 1982.

Berufverband Deutscher Anasthesisten und Beru-fsverband Deutscher Chirurgen: Vereinbarung: Verantwortung fur die pra-, intra- und postoperati-ve Lagerung des Patienten. Anasth Intensivmed 28:65, 1987.

Gild WM, Posner KL, Caplan RA et al: Eye injuries associated with anesthesia. A closed claims analy-sis. Anesthesiology 76:204-208, 1992.

Martin JT (ed.): Positioning in Anesthesia and Sur-gery, 2nd ed. Saunders, Philadelphia 1987. Mumenthaler M, Schliack H, Stohr M (Hrsg.): Lasio-nen peripherer Nerven und radikulare Syndrome. 7. Auflage. Thieme Stuttgart 1998.

Stohr M: Iatrogene Nervenlasionen. Injektion, Ope-ration, Lagerung, Strahlentherapie. 2. Auflage. Thieme Stuttgart 1996.

Stoelting RK: Postoperative ulnar nerve palsy - is it a preventable complication? Anesth Analg 76:7-9,

1993.

Stoelting RK: Brachial plexus injury after median stemotomy: An unexpected liability for anesthe-siologists. J Cardiothorac Vasc Anesth 8:2-4,

1994.

Warner MA, Warner ME, Martin JA: Ulnar neuro-pathy. Anesthesiology 81:1332-1340, 1994.