larsen1071

38. Wstępna opieka nad noworodkiem 1071

aseptyki, wprowadza się cewnik 3 lub 5 F wsuwając w głąb naczynia na odleglos'ć, która umożliwia zaaspirowanie krwi. Po podsunięciu jeszcze ok. 2 cm koniec cewnika powinien się znajdować na wysokości rozwidlenia aorty poniżej odejścia tętnic trzewnych. W przypadku trudności z wprowadzeniem cewnika można ponowić próbę z drugą tętnicą pępkową.

Ponieważ zabieg nie należy do łatwych, powinien być wykonywany przez doświadczonego lekarza.

Zaletą dostępu do dużego naczynia tętniczego jest możliwość wielokrotnego pobierania krwi do badań gazometrycznych, podawania leków i przetaczania płynów hiperosmolarnych z większym marginesem bezpieczeństwa niż przy dostępie do żyły pępkowej.

Powikłania: obwodowe niedokrwienie, martwica obwodowa, zwłaszcza po przetoczeniu roztworów hiperosmolarnych i leków o właściwościach drażniących tkanki, zakrzepica tętnicza, za-torowość, zakażenie pępowiny.

Cewnikowanie żyły pępkowej. Po wstępnym przygotowaniu kikuta pępowiny, jak opisano wyżej, i rozszerzeniu światła naczynia, cewnik wprowadza się ruchem śrubowym na odległość 3-5 cm. Dalsze wprowadzanie powinno przebiegać pod kontrolą ciśnienia, po uprzednim zainstalowaniu przetwornika. Cewnik przemieszcza się drogą przewodu żylnego do żyły głównej dolnej i następnie do żyły głównej górnej. Obniżenie ciśnienia podczas spontanicznego wdechu potwierdza prawidłowe położenie. Wzrost ciśnienia w czasie wdechu świadczy o umiejscowieniu końca cewnika w żyle brzusznej. Położenie takie należy skorygować. W żadnym wypadku nie wolno pozostawić cewnika w żyle wątrobowej (kontrola radiologiczna!). Ze względu na możliwe połączenia z układem tętniczym należy bezwzględnie unikać wstrzykiwania przez cewnik pęcherzyków powietrza.

Powikłania: niezamierzone zacewnikowanie żyły wrotnej, tworzenie zakrzepów, zapalenie żył, zakażenie, przebicie do tkanek wątroby, nadciśnienie wrotne (późne powikłanie).

7.5.3 Leczenie hipowolemii, hipoglikemii i hipokalccmii

Wstrząs hipowolemiczny. Ciężka zamartwica wewnątrzmaciczna u większości dzieci jest przyczyną hipowolemii i wstrząsu, szczególnie w przypadkach pęknięcia łożyska i uszkodzenia naczyń pępowinowych, trudnego porodu miednicowego czy uciśnięcia pępowiny.

Do objawów wstrząsu zalicza się:

-    bladość, ochłodzenie kończyn,

-    słabe lub niewyczuwalne tętno,

-    tachykardię,

-    przyspieszone oddychanie.

Należy się liczyć z częstym maskowaniem objawów wstrząsu - wskutek obkurczenia naczyń krwionośnych ciśnienie tętnicze we wstępnym okresie utrzymuje się w prawidłowych granicach. Obniża się natomiast po wyrównaniu kwasicy. Najczęściej spadek ciśnienia pozostaje niezauważony, ponieważ u noworodków nie mierzy się rutynowo ciśnienia tętniczego. Hipotonia może być także spowodowana hipoglikemią (stężenie glukozy poniżej 20 mg/dl), hipokalcemią lub odmą opłucnową.

Badania diagnostyczne:

-    gazometria,

-    parametry równowagi kwasowo-zasadowej,

-    hematokryt,

-    stężenie glukozy we krwi,

-    stężenie wapnia,

-    ciśnienie tętnicze krwi,

-    ewentualnie zdjęcie RTG.

Leczenie. Terapia wstrząsu hipowolemicznego polega na przetaczaniu płynów:

►    transfuzja krwi, także krwi łożyskowej,

►    1-2 g/kg ubogosodowej albuminy ludzkiej; 5-10 ml/kg soli fizjologicznej (0,9% NaCl), powtarzane w miarę aktualnych potrzeb, jeśli nie ma do dyspozycji krwi.

(Nierzadko stopień niedoboru objętości łożyska naczyniowego jest niedoszacowany!)

Hipoglikemią. Obniżone stężenie glukozy powoduje spadek ciśnienia tętniczego i pojemności minutowej serca, w ciężkich przypadkach prowadzi do drgawek i zatrzymania oddechu. Leczenie nawracających epizodów hipoglikemii:

►    5-10 ml/kg roztworu 10% glukozy wstrzykiwanego powoli, początkowo 3-5 ml/kg.

7.5.4 Resuscytacja krążeniowa

Zewnętrzny masaż serca jest niezbędny, gdy:

-    niesłyszalne są tony serca,