larsen1171

41. Neurochirurgia 1171

wych na C0₂ pod wpływem etomidatu pozostają zachowane.

2.5.9    Propofol

Działanie propofolu na naczynia mózgowe nie różni się istotnie od barbituranów czy etomidatu.

Mózgowy przepływ krwi i mózgowe zużycie tlenu. Propofol powoduje proporcjonalne do dawki zmniejszenie zużycia tlenu i przepływu mózgowego. Podobnie jak w przypadku barbituranów, po osiągnięciu linii izoelektrycznej w EEG zwiększanie dawkowania nie prowadzi do dalszego obniżania CMR0₂ ani CBF. Wyniki badań na zwierzętach wskazują, że zmniejszenie przepływu mózgowego pod wpływem propofolu wynika z obniżenia przemiany materii mózgu.

Ciśnienie śródczaszkowe. Propofol, podobnie jak barbiturany i etomidat, powoduje obniżenie ciśnienia śródczaszkowego. Warto jednak zwrócić uwagę, że w zależności od dawki i prędkości podania propofolu oraz objętości łożyska naczyniowego, może dochodzić do spadku mózgowego ciśnienia perfuzyjnego.

Autoregulacja i reaktywność na C0₂. Reaktywność naczyń mózgowych na C0₂ pozostaje zachowana nawet przy dużych dawkach propofolu, natomiast wpływ na autoregulację krążenia mózgowego nie został jednoznacznie wyjaśniony. W badaniach na zwierzętach stwierdzono zależność gatunkową: u psa mechanizm autoregulacji wydaje się zachowany, a u szczurów jest zniesiony.

Aktywność elektryczna mózgu. Istnieją pojedyncze doniesienia, dotyczące uogólnionych napadów drgawkowych i nieprawidłowego zapisu EEG pod wpływem propofolu, jednakże działanie drgawko-genne nie zostało potwierdzone usystematyzowanymi badaniami.

2.5.10    Opioidy

Działanie opioidów na mózgowy przepływ krwi, przemianę materii mózgu i ciśnienie śródczaszkowe jest zmienne i zależne od zastosowanego w danym badaniu rodzaju podstawowego znieczulenia. W przypadku użycia anestetyków o działaniu wa-zodylatacyjnym, opioidy powinny prowadzić do obkurczenia naczyń mózgowych, natomiast w razie zastosowania anestetyków o działaniu zwężającym naczynia, wpływ opioidów pozostaje niezauważalny albo może dochodzić do zwiększenia przepływu mózgowego. Podobny efekt działania obserwuje się przy podawaniu opioidów bez znieczulenia podstawowego.

Morfina

Dawki analgetyczne morfiny nie wykazują istotnego wpływu na mózgowy przepływ krwi i metabolizm mózgu, dopóki nie dochodzi do depresji oddychania z hiperkapnią. Dawki anestetyczne morfiny (3 mg/kg) w połączeniu z podtlenkiem azotu również nie wywierają istotnego wpływu na CBF i CMR0₂ u ludzi, a w badaniach na zwierzętach, zależnie od gatunku i rodzaju znieczulenia podstawowego, obserwowano wzrost lub zmniejszenie obu parametrów.

Fentanyl, sufentanyl, alfentanyl, remifentanyl

Mózgowy przepływ krwi i metabolizm. Wpływ niskich dawek wymienionych opioidów na ukrwienie mózgu i jego przemianę materii wydaje się niewielki, mimo że przy bardzo wysokich dawkach dochodzi do postępującego spadku mózgowego zużycia tlenu i przepływu krwi przez tkankę mózgową, maksymalnie do 40-50% dla CMR0₂ i ok. 50% dla CBF. Równolegle, w zapisie EEG można zaobserwować nasilające się zwolnienie czynności; nawet przy najwyższym dawkowaniu nie udaje się jednak uzyskać linii izoelektrycznej.

Autoregulacja. Pod wpływem anestetycznych dawek opioidów, autoregulacja krążenia mózgowego wydaje się właściwie zachowana, podobnie jak reaktywność na C0₂. Opioidy mogą być stosowane u pacjentów ze wzmożonym ciśnieniem śródcza-szkowym pod warunkiem prowadzenia kontrolowanej hiperwentylacji oraz utrzymania na dostatecznym poziomie mózgowego ciśnienia perfuzyjnego.

Aktywność elektryczna mózgu. Wysokie dawki opioidów mogą u ludzi wyzwolić uogólnione drgawki, a u zwierząt laboratoryjnych wtórne do aktywności drgawkowej zmiany histopatologiczne w tkance mózgowej.

Ciśnienie śródczaszkowe. Kliniczne dawki fenta-nylu, alfentanylu i sufentanylu wykazują jedynie niewielki i zwykle pomijany wpływ na ciśnienie śródczaszkowe. Dostępne są jednak doniesienia, że u ludzi leki te czasami mogą prowadzić do