41. Neurochirurgia 1173
cionek mięśniowych. Wzrost ciśnienia jest średnio nasilony, utrzymuje się krótko i można mu zapobiec prekuraryzacją z użyciem niedepolaryzujące-go środka zwiotczającego.
J W przypadkach bezwzględnej konieczności szybkiego zwiotczenia mięśni, sukcynylocholina może być stosowana także u pacjentów neurochirurgicznych, jeśli tylko zagrożenie związane z niedrożnością dróg oddechowych jest większe niż konsekwencje zmian ICP spowodowanych podaniem sukcynylocholiny.
2.5.15 Substancje rozszerzające naczynia
Wazodylatatory, jak nitroprusydek sodu, nitrogliceryna, hydralazyna, adenozyna i ATP, mogą w następstwie rozszerzenia naczyń mózgowych prowadzić do zwiększenia mózgowej objętości krwi i ciśnienia śródczaszkowego. Wywierają zmienny wpływ na mózgowy przepływ krwi.
Specyficzna ocena przedoperacyjna pacjentów neurochirurgicznych skierowana jest przede wszystkim na stan neurologiczny. W centrum zainteresowania znajdują się:
- stan świadomości,
- objawy wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego,
- neurologiczne objawy ogniskowe.
Ograniczenie świadomości i/lub potwierdzony radiologicznie przyrost objętości śródczaszkowej wskazują na stan podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego; inne objawy przedstawiono w pkt 2.4.3.
Ocenę stanu ogólnego uzupełnia się krótkim badaniem neurologicznym (zob. pkt 5.4). Rezultat należy odnotować w protokole znieczulenia i ponownie sprawdzić w pomieszczeniu przygotowawczym w dniu operacji.
W przypadku zabiegów na kręgosłupie oraz obwodowym układzie nerwowym, przeprowadza się krótką ocene odpowiednich funkcji neurologicznych.
U wielu pacjentów neurochirurgicznych szczególną rolę odgrywa gospodarka wodno-elektroli-towa. Pacjenci są często odwodnieni i nierzadko występują u nich zaburzenia elektrolitowe, np. jako wyraz ograniczonego przyjmowania płynów z powodu zaburzeń świadomości lub wymiotów w przebiegu wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego. Zaburzenia te należy w miarę możliwości wyrównać przed operacją, co pozwoli uniknąć powikłań sercowo-naczyniowych przy wprowadzeniu znieczulenia oraz w przypadkach śródopera-cyjnej utraty krwi.
- W okresie przedoperacyjnym nie należy odstawiać leków obniżających ciśnienie tętnicze; można w ten sposób zapobiec ostrym zwyżkom ciśnienia, prowadzącym do obrzmienia mózgu.
- U pacjentów z chorobą niedokrwienną serca, leczenie lekami B-adrenolitycznymi kontynuuje się do dnia operacji, co pozwala utrzymać w mięśniu sercowym równowagę między zapotrzebowaniem i podażą tlenu oraz uniknąć oko-łooperacyjnych epizodów niedokrwienia mięśnia sercowego.
- W okresie przedoperacyjnym nie przerywa się również podawania leków przeciwdrgawko-wych, ponieważ w reakcji na odstawienie często dochodzi do uogólnionych napadów drgawkowych.
- Leki przeciwdepresyjne sprzyjają okołoopera-cyjnym spadkom ciśnienia tętniczego, co zmusza do zachowania szczególnej ostrożności.
- Przewlekła terapia kortykosteroidami, np.
u pacjentów z guzami przysadki mózgowej, musi być utrzymana w okresie okołooperacyjnym i to nierzadko w zwiększonej dawce, by zrównoważyć stres związany ze znieczuleniem i operacją (zob. rozdz. 17).
Pacjenci ze schorzeniami śródczaszkowymi są szczególnie wrażliwi na leki działające depresyjnie na o.u.n. Z tego powodu zaleca się szczególną ostrożność przy podawaniu przed operacją opioidów i leków uspokajająco-nasennych. Często wystarcza sedacja niewielkiego stopnia, którą uzyskuje się np. po podaniu diazepamu.