41. Neurochirurgia 1177
- końcowowydechowe stężenie C02,
- częstos'c i objętość oddechów,
- ciśnienia oddechowe.
Analizator końcowowydechowego stężenia C02 można także wykorzystać w uzupełnieniu diagnostyki zatoru powietrznego.
3.7.3 Temperatura ciała
Podczas operacji śródczaszkowych, temperatura organizmu wielu pacjentów obniża się, najczęściej w wyniku zbyt niskiej temperatury otoczenia. Szczególnie zagrożone są małe dzieci. Hipotermia chroni co prawda przed następstwami niedokrwienia mózgu, wadą jednak jest jej działanie zwiększające opór obwodowy i pojemność minutowa serca. W okresie pooperacyjnym szczególnie niepożądane są drżenia mięśniowe, gdyż w ich konsekwencji dochodzi do wzrostu mózgowego przepływu krwi i ciśnienia śródczaszkowego.
Niekiedy śródoperacyjnie dochodzi do wzrostu temperatury ciała, przeważnie na skutek zbyt wysokiej temperatury otoczenia i/lub zbyt szczelnego obłożenia bielizną operacyjną.
3.7.4 Wydalanie moczu
Monitorowanie diurezy ma szczególne znaczenie w przypadkach podawania środków o działaniu moczopędnym i osmotycznie czynnych w celu obniżenia ciśnienia śródczaszkowego oraz przy mo-ezówce prostej. Dokładne monitorowanie diurezy konieczne jest również, podczas operacji prowadzonych w warunkach kontrolowanego podciśnienia.
3.7.5 Cynność nerwowo-mięśniowa
Podczas większości zabiegów śródczaszkowych niezbędne jest dobre zwiotczenie mięśni. Pacjent nie powinien się poruszać, kaszleć ani przeć, co pozwala uniknąć wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. W celu wczesnego rozpoznania utrzymującego się działania zwiotczającego lub pooperacyjnej blokady resztkowej, czynność nerwowo-mięśniową należy monitorować z użyciem stymulatora nerwów obwodowych.
3.7.6 Ciśnienie śródczaszkowe
U pacjentów ze znacznie podwyższonym ciśnieniem śródczaszkowym, wprowadzenie do znieczulenia i jego podtrzymanie powinno się odbywać w warunkach ciągłego pomiaru ciśnienia śródczaszkowego.
U pacjentów neurochirurgicznych stosuje się cztery rodzaje ułożenia na stole operacyjnym:
- ułożenie na plecach,
- pozycja siedząca,
- ułożenie na brzuchu,
- ułożenie na boku.
Zasadniczo, we wszystkich przypadkach operacji śródczaszkowych utrzymuje się nieco wyższe ułożenie głowy pacjenta, co ułatwia odpływ krwi żyl-nej, ogranicza krwawienie w polu operacyjnym oraz obniża ciśnienie śródczaszkowe. Prócz tego zawsze bandażuje się nogi pacjenta w celu poprawy powrotu krwi żylnej.
3.8.1 Ułożenie na plecach
Jest to pozycja standardowa do większości zabiegów kraniotomii. Głowa utrzymywana jest 10-15° wyżej celem stworzenia lepszych warunków odpływu krwi żylnej z mózgu.
Podczas zabiegów w okolicy skroniowo-ciemie-niowo-potylicznej, głowa jest zwrócona w stronę przeciwną bez upośledzenia odpływu krwi przez żyły szyjne.
Przy obustronnej kraniotomii czołowej lub przezklinowej, lekko uniesioną głowę utrzymuje się w pozycji neutralnej.
W przypadku operacji kręgosłupa szyjnego z dostępu przedniego, pacjent jest również układany na stole operacyjnym w pozycji na plecach.
Z punktu widzenia anestezjologa, ułożenie na plecach do zabiegów neurochirurgicznych jest najkorzystniejsze, ponieważ w tej pozycji występuje najmniej powikłań.
3.8.2 Pozycja siedząca
Pozycja siedząca (ryc. 41.9) stanowi ułatwienie wyłącznie dla neurochirurga, dla anestezjologa natomiast oznacza możliwość dodatkowych powikłań. Z punktu widzenia neurochirurga najważniejszymi zaletami pozycji siedzącej są:
- lepszy dostęp do mózgu,
- dobry odpływ mózgowej krwi żylnej,
- łatwa hemostaza.
Pozycja siedząca jest głównie wykorzystywana w czasie operacji w obrębie tylnego dołu czaszki, szyjnego odcinka kręgosłupa, zwoju Gassera oraz podczas wentrykulografii. Należy przy tym pamiętać, że: