im zjawiska związane z ich aktywnością i zainteresowaniami, absencją, procesem nauczania, sposobami motywowania, przyczynami powstających trudności szkolnych.
Przedmiotem badań niniejszej pracy są nauczyciele i policjanci oraz współpraca występująca pomiędzy nimi.
2. Problemy badawcze.
Przystępując do badań dąży się do uzyskania odpowiedzi na to co jest nie wiadome. Za pomocą badań zmierza się do otrzymania odpowiedzi na pytania oraz na problemy badawcze, czyli zagadnień wymagających rozwiązania.
W literaturze przedmiotu można spotkać kilka definicji problemu badawczego.
J. Sztumski53 pisze: „Problemem badawczym nazywamy to, co jest przedmiotem wysiłków badawczych, czyli po prostu to, co orientuje nasze przedsięwzięcia poznawcze.
' Według S. Nowaka54 „Problem badawczy to tyle, co pewne pytania lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie”.
Z kolei M. Łobocki55 pisze, że: „Problem badawczy to tyle, co pewne pytanie lub zespól pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie”.
T. Pilch56 określa problem badawczy w następujący sposób: „problem stanowi-radykalne uściślenie i ukierunkowanie naszych zainteresowań (...) Problemy badawcze mają właściwie zawsze postać pytania”.
.1. Pieter57 stwierdza, że „(...) problemy badawcze są to pytania, na które szukamy odpowiedzi na drodze badań naukowych. Wysuwając je zadajemy pytanie „przyrodzie” i „otoczeniu”. A nie osobie drugiej. Staramy się znaleźć odpowiedzi na postawione pytanie poprzez własny wysiłek, nie zaś przez oczekiwanie gotowej odpowiedzi od innego człowieka”.
Problemy badawcze są, więc pytaniami, ale należy zauważyć, że nie każde pytanie jest problemem badawczym. Problemami badawczymi nie są, więc pytania, które zmierzają do uzyskania gotowej odpowiedzi od innej osoby, np., która jest godzina? Nie jest problemem badawczym tylko jest pytaniem informacyjnym. „Pytania informacyjne to wszelkie
53 J. Sztumski, Wstęp do metod i technik badań pedagogicznych, Katowice 1995, s. 38.
54 S. Nowak. Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 1970, s. 214.
55 M. Lobocki, Metody badań pedagogicznych, Warszawa 1982, s. 50.
56 T. Plicb, Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1977, s. 66.
57 J. Pieter. Ogólna metodologia pracy naukowej. Wrocław - Warszawa 1997, s. 67.
31