Obraz6

opinii opartej o doświadczenia życiowe osób dojrzałych emocjonalnie i społecznie, uznawanych za autorytet moralny, intelektualny czy reprezentujących zdrowy rozsądek. i mądrość życiową. Stosowanie terminu porady dla -nieprofesjonalnego działania wydaje się słuszne, ponieważ w wielu przypadkach w poradnictwie zin- i stytucjonalizowanym sięga się po pomoc wolontariuszy reprezentujących wyżej wymienione wartości.

A. Toffler przewiduje konieczność stosowania tego = typu porady, a nawet postuluje stworzenie systemu „grupowania sytuacyjnego” doradców niespecjalistów, ale ekspertów w pewnych dziedzinach, którzy osiągnęli swoją wiedzę w danym zakresie przez doświadczenie życiowe, osobiste refleksje i inne umiejętności, jakich nie można nabyć jako „wyuczone" (174, s. 417—420). Jest ona rezultatem własnej działalności i trzech typów doświadczeń; poznania nowych sytuacji, uczestniczenia w układach międzyosobowych oraz refleksji nad własnym doświadczeniem (80, s. 57).

M. Jędrzejczak (68) wyróżniając w poradnictwie po-a-radę jako układ krótkotrwały, jednorazowy używa określenia porady funkcjonalnej.    >■- _r

S. Ziemski przedstawia poradę jako element działa- .. nia występującego w naukach stosowanych 1 postępo-. wania praktycznego. Wyróżnia cztery typy ,porad: „profilaktyczne,"zapobiegające ewentualnym ujemnym stanom rzeczy, dalej prowadzące do optymalizacji istniejących stanów rzeczy, następnie — zajmujące się usuwaniem zaburzeń i trudności i wreszcie prognostyczne przewidujące dalszy rozwój istniejącego stanu rzeczy".

Te cztery typy porad w niektórych przypadkach wspól-występują ze sobą. Najważniejszym bowiem celem udzielania porad, według Ziemskiego, jest optymalizacja, a celami pośrednimi usuwanie zaburzeń, profilaktyka i prognoza. Stosowanie rozróżnień typów porad

22    ;

---- -.............^^ . j • -

ma jednak znaczenie praktyczne, ułatwia zróżnicowanie potrzeb jednostki i instytucji (202, s. 155).

W teorii poradnictwa wychowawczego i pracy socjal-:nej spotyka się rozróżnienie porady prostej (simpie ad-vice) od iporady (advice) (99, s. 69). Porada prosta zawiera głównie bezpośrednią informację, wyjaśnienia dotyczące sposobu wykorzystywania tej informacji. Porada prosta występuje jako odpowiedź na różne pyta-; nia kierowane bezpośrednio do doradcy lub za pośrednictwem listu czy telefonu. Rozmowa w trakcie jej udzielania zwykle jest krótka, kilkuminutowa.

Porada trwa nieco dłużej, przekaz informacji jest pełniejszy, szerszy, zawiera wskazania wynikające z ogódnej oceny sytuacji radzącego się. Ukazuje konsekwencje, jakie mogą wystąpić, gdy osoba radząca się postąpi w określony sposób.

A. J. Jones poradę (advice) definiuje jako dzielenie się i przekazywanie doświadczenia, którego skuteczność jest większa, gdy osoba radząca się zgłasza się dobro-. wolnie, ponieważ odczuwa potrzebę pomocy (72, s, 5).,

' J.M, Lee i N. J. Pallone (97, s. 65) doradztwo (advi-■ssement), w którym występuje ten typ porady, określa -jako układ relacji, w którym jedna osoba słucha problemów drugiej osoby i w oparciu o jej przypuszczalną wiedzę i dojrzałość daje tej osobie specjalne praktyczne propozycje i wskazówki, które uważa za pomocne w rozwiązywaniu problemu.

G. Rucquoy także stosuje zróżnicowanie między poradą (conseil — odpowiednik advice) a poradą określającą pewien proces oddziaływania (1’aide psycholo-gique — odpowiednik counsel) (146, s. 10, 155).

W polskiej literaturze przedmiotu próbę omówienia roli porady, a tym samym określenia, czym jest porada podejmuje J. Ksieniewicz (79), omawia jej funkcjonowanie jako działanie towarzyszące innym czynnościom.

.    23