Obraz7 2

6.2. Organizacja pomocy społecznej w jednostkach samorządu terytorialnego

uwaga wstępna    Jednostki samorządu terytorialnego w celu wykonywania zadań mogą

tworzyć jednostki organizacyjne. Uprawnienia takie zawarte są w ustawach samorządowych (art. 9 ustawy o samorządzie gminnym, art. 6 ustawy o samorządzie powiatowym i art. 8 ustawy o samorządzie województwa). Samorządowe jednostki organizacyjne stanowią aparat pomocniczy organów administracji i wspierają je w zaspokajaniu potrzeb publicznych. Zasadniczo tworzenie i funkcjonowanie konkretnych jednostek regulowane jest w ustawach szczególnych¹, jedną z nich jest ustawa o pomocy społecznej. Nakłada ona na gminę, powiat i województwo samorządowe obowiązki utworzenia i utrzymania podstawowych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w postaci ośrodków pomocy społecznej, powiatowych centrów pomocy rodzinie i regionalnych ośrodków polityki społecznej. Wymienione w art. 6 pkt 5 u.p.s. jednostki organizacyjne także są prowadzone przez samorząd, nie wszystkie jednak można jednoznacznie zaklasyfikować, np. domy pomocy społecznej mogą mieć status jednostki gminnej, powiatowej, a nawet regionalnej.

6.2.1. Ośrodki pomocy społecznej

zadania    Najważniejszym wykonawcą zadań socjalnych w gminie są ośrodki po

mocy społecznej, wchodzące w skład lokalnej administracji samorządowej. W gminach miejskich instytucje te noszą nazwę miejskich ośrodków pomocy społecznej. Z uwagi na to, że najwięcej zadań w omawianej dziedzinie ustawodawca przypisał gminom, ośrodki pomocy społecznej są najczęściej pierwszym i zasadniczym miejscem, do którego osoby będące w trudnej sytuacji zwracają się o pomoc. Ośrodki zajmują się analizą zjawisk wywołujących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej, a w dalszej kolejności również tworzeniem i rozbudową infrastruktury socjalnej (domów' pomocy społecznej, schronisk dla bezdomnych). Obowiązki i uprawienia ośrodków określa art. 110 u.p.s. Przy realizacji zadań zleconych przez administrację rządową ośrodki kierują się wskazaniami wojewody, natomiast wykonując zadania własne gminy, przestrzegają ustaleń wójta (burmistrza, prezydenta). Ośrodki koordynują wykonywanie gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych. Ich głównym zadaniem jest udzielanie świadczeń. Decyzję o przyznaniu lub odmowie udzielenia pomocy wydaje (na podstawie upoważnienia wójta) kierownik ośrodka pomocy społecznej² lub inny uprawniony

¹    Por. H. Izdebski, Samorząd terytorialny. Podstmoy ustroju i działalności, Warszawa 2004, s. 167-168; M. Sieniuć, Inne jednostki organizacyjne gminy (w:) Samorząd terytorialny w Polsce, red. J.R Tamo, Warszawa 2004, s. 194.

²    Kierownik ośrodka pomocy społecznej, wydając decyzje w pierwszej instancji, nie działa jako podmiot, którego własnego interesu prawnego lub obowiązku prawnego dotyczy sprawa, lecz jako organ administracji publicznej na mocy przyznanych mu ustawowo kompetencji - postanowienie NSA z dnia 3 kwietnia 2002 r., SA/Cd 563/02) LEX nr 76118.

pracownik. Insty cesowe, dotyczą mocy społecznej ności do pracy < ośrodka może w tacyjne. Uprawni cia osobom potn pełnosprawność im praw, nie sta< wałby ich interes Ośrodek p< bie proporcjonai przypadać na di najmniej trzei pika pomocy spo'e w' zakresie pracy najmniej trzech także innych spe nej. Kierownik a ności kierowane mocy społeczna placówkami pon ki organizacyme mocy społecznej Generalnie zakresie, natomi cjonalna, przeka; ■ezydualny pora trwałe wsparcie j sto jest stosowa i instytucje polit nie wymaganyd się, że świadczą z pominięciem * pomocy osobom go rozdawnictw cjalna, praca gn działania w tera tów potrzebnyd nizacja pracy- i j mentalnych cetó mocy społecznej ze zmianami poi

’J. Hrvnkrewi

2t01, s. 179. '

94