Obraz2

przebytce twojem? ...jenże nie uczynił Iści w języce swojem. ...w okrędze jego stan jego, woda ciemna w oblocech powietrznych. ...w obrzeźrzeniu jego obłocy są szły.

ĆWICZENIE 12

Tematyka:

Wpływj na spółgłoski zębowe i wargowe.

Polecenia:

Powtórzyć §§ 70—73, 75. Przeczytać §§ 76—78. Opanować pamięciowo § 76, 77.

Zadania:

1.    Jak zmieniały się pod wpływemj spółgłoski: a) k, g, ch, b) s, z, c)p, b, v, ml

2.    Jakiego okresu sięgają powyższe zmiany? Co przemawia za ich chronologią?

3.    Jak zmieniały się w języku polskim spógłoski s, z pod wpływem samogłosek przednich, a jak pod wpływem jl Podaj przykłady.

4.    Jakie jest pochodzenie spółgłosek s, z w podanych przykładach:

głuszę, kałuża, każę, koszę, moczę, nosze, proszę, służba, służę, wiążę, wróżba, wróżę

Chcąc ustalić pochodzenie spółgłosek s, z, trzeba znaleźć wyraz lub formę, w której pojawi się odpowiednia spółgłoska podstawowa, tj. historycznie twarda.

Wzór:

grożę - grozić - groza: z powstało z z +j (świadczy o tym wymiana z : ż) - *grozję ^ grożę ruszę - ruch: ś powstało z x +j - *ruxję ^ ruszę

5.    Ustal pochodzenie głosek s, z w następujących wyrazach:

głusza, mażę, mażesz, nosze, noszę, susza, suszę, suszyć

6.    Wyjaśnij oboczności c : c w podanych parach wyrazów:

chłopiec : chłopczyk, kolec : kolczyk, lica : policzek, owca : owieczka, o matce : mateczka, słońce : słoneczko

7.    Dlaczego polskim lubię, łowię, ziemia odpowiadają rosyjskie Ijublju. łovlju, zemljal

174