Obraz1

ĆWICZENIE 19

Tematyka:

Powtórzenie i utrwalenie wiadomości z fleksji rzeczownika. Polecenia:

Powtórzyć §§ 87—130. Przeczytać §§ 131 —136. Opanować pamięciowo § 133—136.

Zadania:

:. Przedstaw najważniejsze etapy w rozwoju deklinacji rzeczowników.

2. W jaki sposób przebiegało uproszczenie systemu fleksyjnego rzeczowników?

5. Wymień najważniejsze oboczności w tematach rzeczowników. Sklasyfikuj je i podaj ich źródła.

4.    Odmień pisemnie rzeczowniki: sąsiad, mrówka, ciało. W których przypadkach pojawiają się oboczności tematyczne? Sklasyfikuj je i wyjaśnij, czym zostały spowodowane. W których przypadkach występują identyczne końcówki? Jakie są ich źródła?

5.    Z dowolnego tekstu współczesnego wypisz po 7 rzeczowników r.m., ż. i n. Wyszukaj oboczności tematyczne i objaśnij je.

6.    Z podanych fragmentów zabytków staropolskich wypisz wyróżnione wyrazy, określ ich formy fleksyjne i wyjaśnij pochodzenie tych form:

Niewinowaty rękama i czystego sierca, jenże nie wziął w próżność dusze swojej. W uczynkoch ręku swoju połapion jest grzesznik. Gospodnie... modlitwę moję uszyma usłysz. O bracia milsza moja, wspomińcie, iż on jest brat wasz. Jako mi Jakub pobrał sześćdziesiąt kop rży, a za dwie grzywnie łąk. Weźmi... dwie siekirze, dwie motyce, alibo dwa rydla. Nie zna braciej swej. Biskupia bałwańska oskarżyli ji. Jako podczasze poznańskie z bracią nie ma do jeziora nics.

7.    Z Tekstu nr 15 wypisz wszystkie rzeczowniki i ujmij je w tabelkę według Ćwiczenia 16, zadanie nr 9. W każdym rzeczowniku objaśnij zjawiska fonetyczne.

183