Obraz (180)

Rozdział

INNE INFORMACJE

Liczby wypowiedzi

Liczba wypowiedzi (R) w protokóle dorosłego, normalnego, przeciętnego badanego wynosi według Rorschacha od 20 do 30. Według naszych badań należy ją podnieść do około 40. Rzadko spada poniżej 15 i wtedy jest to już znaczące. Osoby upośledzone umysłowo i organicy dają mało wypowiedzi. Także w demencji starczej zmniejsza się liczba wypowiedzi w'raz ze wzrastającą degradacją umysłową. Wśród schizofreni-ków zachodzą duże różnice pod tym względem. Niektórzy dają bardzo dużo wypowiedzi nieraz ok. 100, ale dlatego że wymieniają wiele drobnych ujęć części widzianych przedmiotów', powtarzają się.

Duża liczba wypowiedzi świadczy o bogactwie obrazów (engramów) w umyśle badanego i o łatwości ekworow'ania ich, jednak sama ich liczba nie charakteryzuje umysłow'ości badanego. Chodzi też o jakość wypowiedzi. Nieraz chęć popisania się przed badającym wpływa na zwiększenie liczby wypowiedzi u normalnych jednostek. Dopiero gdy przy dużej liczbie wypowiedzi występują dobre formy, różnorodność treściowa i formalna — możemy mówić o aktywnym umyśle i bogatej wyobraźni.

Trzeba starannie przeanalizować cały protokół, ażeby zdać sobie sprawę, co powoduje małą liczbę wypowiedzi. Może to być:

1)    słaba inteligencja,

2)    neurotyczne zahamowanie umysłu,

3)    deterioracja umysłowa wskutek zaburzeń psychicznych.

Protokoły poniżej 15 wypowiedzi i powyżej 60 mają, poza pewnymi wyjątkami, niewielkie znaczenie. Według Piotrowskiego nie należy analizować protokółu o mniej niż 5 wypowiedziach.

Liczba wypowiedzi na tabl. VIII-X powinna wynosić 30-40%. Liczba poniżej 30% mówi o zbyt słabym reagowaniu na zewnętrzne bodźce emocjonalne, co można uważać za szok „kolorów'”, czyli wyraz konfliktu między pobudzeniem emocjonalnym a hamowaniem reakcji uczuciowych, natomiast dość znaczne przekroczenie 40% mówi o nadmiernej pobudliwości emocjonalnej.

73

LICZBY WYPOWIEDZI