x, średnia jednej cechy x: średnia drugiej cechy
+Jl(X:~Xj)i - AV! AA ■
s*"y a',+Ay-^ NłN*
(J, -x,) odchylenia od średniej arytmetycznej jednej próby;
(X. 7, > odchylenia tul średniej arytmetycznej drugiej próby; iV/ jest sumą stopni swobody dla obu prób.
Za pierwszą przyjmuje się ten szereg, w którymi średnia jest większa.
W pewnej szkole wylosowano 10 chłopców i 10 dziewczynek do sprawdzianu z matematyki. Ustalono, m.in., że średnia ilość punktów, jaką uzyskały dziewczynki z sprawdzianu wyniosła 36 pkt, zaś chłopców pkt. Czy różnice między tymi średnimi można uznać za istotne statystycznie? i ‘ Hipoteza zerowa //„ średnia ilość pkt uzyskanych zc sprawdzianu przez I dziewczynki i chłopców jest równa, zaś różnice między ilością uzyskanych punktów mają charakter przypadkowy.
Hipoteza zerowa //0: średnie obu populacji są równe
=f‘:
Hipoteza robocza 11,\ średnie różnią się między sobą istotnie:
labcla 32.Liczba punktów uzyskana z testu z matematyki przez, dziewczynki i chłopców
Liczba |
ikt / testu |
(x,-x2K |
(*2 ~ *2 / |
Dziewczynki |
Chłopcy | ||
40 |
35 |
16 |
9 |
32 |
36 |
16 |
4 |
36 |
42 |
0 |
16 |
34 |
48 |
2 |
100 |
38 |
46 |
4 |
64 |
33 |
36 |
9 |
4 |
37 |
36 |
1 |
4 |
35 |
35 |
1 |
9 |
35 |
34 |
1 |
16 |
40 |
32 |
16 |
36 |
360 |
380 |
66 |
262 |
__ */»36 |
Xy ~ 38 |
+/!,-2 = 10 + 10-2 = 18 ;
po obliczeniu średnich arytmetycznych x, i S, należy ustalić odchyleni
J;\cą. ze średnia •ów jest równa.
Liczba stopni swobody dla Testu t-Studenta wynosi w podanym przykładzie:
Wartość teoretyczną testu z tabeli wg przyjętego poziomu istotności = 0,05 oraz stopni swobody wynosi 2,101. Porównujemy oba wyniki testu
Ponieważ wynik empiryczny z testu (1,05) jest niższy od teoretycznego (2,101), nie ma podstaw do odrzucenia hipotezy zerowej i* przyjęcia hipotezy roboczej. Przyjmujemy hipotezę zerową zakładającą, że ilość pkt uzyskanych z testu z matematyki przez dziewczynki i chłopców jest taka sama. a różnica ma charakter przypadkowy.
Testy parametryczne posiadają wiele ograniczeń i nic dają wystarczających przesłanek do formułowania wniosków ogólnych.
7.2. Wybrane testy nieparametryczne
Nie zawsze dysponujemy informacjami o rozkładzie populacji z który ch pochodzą próby badawcze. Wówczas do weryfikacji hipotez należy zastosować testy nieparametry czne. Nic wymagają one założenia o normalności rozkładu. Testy' te są najczęściej wykorzystywane do badania zgodności rozkładu empirycznego z teoretycznym. Niekiedy służą do badania współzależność dwóch cech w próbach skorelowanych. Można je stosować we wszystkich skalach pomiarowych. Są stosunkowo łatwe w obliczeniach. Testy te stosuje sic w badaniu zgodności r (Chi-kwadrat), test niezależności „x:" (Chi-kwadrat) oraz test istotności zmian MeNemara.
Testy oparte na rozkładzie Chi-kwadrat - są testami ogoliKgo u/yt ku, mającymi zastosowanie m.in. przy porównywaniu dwóch lub wic^i z toro