12 l. Konrtwowanle maszyn
lfwość wychwycenia ewentualnych błędów. Często korzysta się z gotowych lypo. wych zespołów lub części Do zespołów takich należą przekładnie zębate, cięgnowe, ciemr. łożyska ślizgowe i toczne, sprzęgła, hamulce itp. Typowe części to śruby, nity, kołki, uszczelki Wiele z tych elementów jest znormalizowanych. Dokumentację rysunkową uzupełnia się dokumentacją obliczeniową, wykazem części i zespołów, wykazem części i zespołów gotowych, wykazem części znormalizowanych, instrukcjami montażu, odbioru i obsługi, wykazami i rysunkami części zamiennych itp. Post dokumentacją projektową konieczna jest dokumentacja technologiczna, zawierająca instrukcje i rysunki technologiczne, rysunki odkuwek, odlewów, przyrządów i narzędzi specjalnych, wykazy materiałów itp.
4 Ił iikwuinif prototypu i przeprowadzenie jego badań (laboratoryjnych i eksploatacyjnych!, wprowadzenie koniecznych poprawek.
5 Opracowanie dokumentacji konstrukcyjnej do produkcji seryjnej.
Mos:vnq nazywamy układ materialny, złożony z połączonych ze sobą elementów wykonujących określony ruch, służący do wykonania pracy związanej z procesem wytwórczym lub przemianą energii.
Zgodnie z ustaleniami przyjętymi przez Europejską Wspólnotę Gospodarczą 1 (Dyrektywa Rady z 14 czerwca 1989 r. w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych państw członkowskich dotyczących maszyn — nr 89/392/EWG) za ma-scynp uważa się całość powiązanych ze sobą elementów, z których przynajmniej jeden jat ruchomy, wraz z odpowiednimi urządzeniami roboczymi, układami (terowania, zasilania itp., które są połączone w celu określonego zastosowania,
W szczególności, do przetwarzania, obrabiania, przemieszczania łub pakowania materiałów.
Za maszyn? uważa się także zespół maszyn, które aby mogły współpracować, są rozmieszczone i wprawiane w ruch tak, że działają jako jedna całość, służąca do wykonania określonego zadania, np. dźwignica może zawierać oddzielne maszyny do podnoszenia, obrotu i przesuwu oraz dużą liczbę silników.
Określenie maszyna oznacza również wymienny osprzęt zmieniający funkcje maszyny, wprowadzany na rynek z przeznaczeniem zamontowania do maszyny lub idtafoserii różnych maszyn, o ile urządzenia te nie stanowią części zamiennych lub narzędzi
Maszyny dzieli się zwykłe na silniki i maszyny robocze. Silnik jest to maszyna i służąca do zamiany pewnego rodzaju energii na pracę mechaniczną. Maszyna wóocsu jest to maszyna, za pomocą której dokonuje się zmiany stanu, kształtu lub MttMfcńtetiah) albo przedmiotu. Maszyny robocze można podzielić na techno-logiczne, transportowe i energetyczne Maszyny technologiczne służą do przetwarza-Bla iunoMEÓw Juh półfabrykatów w gotowy produkt lub półprodukt (obrabiarki, walcarki, maszyny górnicze, maszyny do przeróbki materiałów budowlanych i drogowych. maszyny rolnicze). Muszyny transportowe służą do zmiany położenia mmenałow lub przedmiotów (dźwignice, przenośniki, pojazdy samochodowe i szy-^nUu^unmÓiy): Martyny energetyczne służą do przetwarzania jednej postaci cnetfji n* druga (pompy, sprężarki).
W sensie konstrukcyjnym maszyny dzieli sic na zespoły i elementy. Element maszyny jest wykonany z jednego kawałka lub z kilku kawałków materiału połączonych w sposób nierozłączny. Elementem może być, np.: śruba, nil, sworzeń, wał, panewka, kadłub, pokrywa itp. Zespól składa się z pewnej liczby elementów połączonych w celu wykonania określonego zadania. Zespołem może być przekładnia, skrzynia biegów, sprzęgło, hamulec itp.
1.1.1. Ogólne zasady konstrukcji
_projektowanie jest procesem trudnym i złożonym. Każde zadanie projektowe
może być zrealizowane na wiele sposobów. Projektant staje przed problemem wyeliminowania rozwiązań złych, określenia rozwiązań dobrych i wyborem rozr wiązania możliwie najlepszego. Projektowanie jest działalnością twórczą, wymagającą odpowiednich uzdolnień, a nawet talentu. Dużą rolę odgrywa tu intuicja twórcy. W działaniach projektowych myślowy proces tworzenia wspomagany jest zawsze pomocniczymi działaniami. Należą do nich m.in.: zbieranie informacji o poprzednich rozwiązaniach podobnych zadań lub elementach czy zespołach, które mogą być wykorzystane w projektowanym układzie, wykorzystanie urządzeń liczących do pomocniczych obliczeń, przeprowadzanie badań doświadczalnych, budowa modeli itp. W tym zakresie zachodzą w technice projektowania duże przemiany wywołane zastosowaniem komputerów, co szczegółowiej omówimy w następnym punkcie. Użycie komputera jako narzędzia projektanta stwarza zupełnie nowe możliwości, ale stawia także szczególne wymagania. Jednym z nich jest budowa matematycznego modelu konstrukcji. Budowę modelu ułatwiają zasady konstrukcji.
Rozróżniamy ogólne i szczegółowe zasady konstrukcji. Ogólne zasady tworzą ogólną koncepcję projektowania (konstruowania). Szczegółowe Zasady określają warunki, które powinna spełniać konstrukcja. Można sformułować dwie ogólne zasady konstrukcji:
1. Konstrukcja powinna spełniać wszystkie podstawowe warunki, wynikające ze szczegółowych zasad w stopniu równym lub wyższym od: założonego.
2. Konstrukcja powinna być optymalna (polioptymalna) w danych warunkach ze względu na przyjęte kryterium (kryteria) optymalizacji.
Konstrukcja, klóru spełnia pierwszą zasadę, jest konstrukcją dobrą (poprawną). Zwykle istnieje zbiór konstrukcji dobrych. Konstrukcja spełniająca zasadę drugą jest konstrukcją optymalną (polioptymalną) ze względy na przyjęte kryterium (kryteria) optymalizacji. Oczywiście; konstrukcja optymalna należy do zbioru konslrukcji dobrych.
Z tak sformułowanych zasad wynikają istotne wnioski. Po pierwsze, że może istnieć wiele, często nieskończenie wiele, konstrukcji dobrych. Należy też podkreślić względność pojęcia konstrukcji dobrej. Ta sama konstrukcja może być dobr.i lub niedobra, w zależ.nośei od określenia Warunków, które powinna spełniać. Warunki Ic dostosowane śą przede wszystkim do potrzeb, których zaspokajanie jest celem produkcji; Drugi wniosek — tó konieczność nic zadowalania się stworzeniem