138 2. Polgcreniii elementów maszyn
Obciążenie robocze F wywoła zwiększenie wstępnego odkształcenia śrub o
/
A,E,
(170)
oraz zmniejszenie wstępnego odkształceniu pierścieniu uszczelniającego o
Q
(171)
nie wywoła natomiast zmiany wstępnego odkształcenia obydwóch kołnierzy, jeżeli pominąć niewielkie zachodzące w nich zginanie.
Porównując Ar — A ' pamiętając, że Qr = F + Q\ otrzymamy
Go = £' +
F.
(172)
Zależności zachodzące między siłami Q0, Q, Qt i Q’ można przedstawić za pomocą wykresu (rys. 2.51); W układzie współrzędnych A i Q dwie proste r i c tworzą z osią rzędnych kąty 6r i 3^ których
Sjjjg. 151 W) krc«> rn/JcUdu otuią/cń w /J^czu z ryt. ISO: a) ogólna postać wykresu, b) wy bo m prrytwdku statiHiwa mało podatnego, c) bardzo podatnego, d), e) odpowiadające im wykrój
zmienności obciążeń w ranie
Po przecięciu ich prostą Q = Q„, otrzymuje się dwa punkty K i K". Przez punki K należy przeprowadzić prostą ć równoległą do c. Dwie przecinające się prosie r i d odtworzą stan napięć występujących w złączu przy wszystkich wartościach obciążenia roboczego F począwszy od obciążenia wstępnego Qn, Jeżeli bowiem obciążenie to wywoła dodatkowe wydłużenie śruby o Ar odpowie temu pełne wypadkowe napięcie śruby Q^ resztkowe napięcie części ściskanych Q i napięcie robocze F. Można odwrócić zagadnienie: znając napięcie robocze F i zakładając Q równe np. 0,2 F, można wyznaczyć napięcie wstępne Q„. Mamy bowiem 6, = f + G' = 1.2 F, po wyznaczeniu punktów M i N wykresu przez punkt ,V należy poprowadzić prostą d równoległą do c, która wyznacza punkt K i konieczne napięcie wstępne
n JS1F NP H r-
Go Q Ftfp+PM | Fctg5< + ctg5r
= & + F - = Q’ + BF tg$r.+ tg5{ * |
(2.74) | |
oraz | ||
Qc = Q! + F *= fió f (1 — BjĘ, | |
(2,75) | |
gdzie |
J
Śrubę w opisanym przypadku obciążenia oblicza się wytrzymałościowo ze wzoru
= (2.76)
4. Połączenie śrubowe obciążone silą poprzeczną F. Istnieją dwa sposoby wykonania tego połączenia: albo siłę poprzeczną przenosi pasowana śruba pracująca na ścinanie, albo przeniesienie siły poprzecznej zapewni tarcie między łączonymi elementami wywołane przez śrubę dokręconą z naciągiem wstępnym (rys. 2.52).
fyl. £52. Przenoszenie siły poprzecznej w ziączu śrubowym: 4) piw nuby patowine t weńtaou. b) za pomocą tarcia przy śrubach luźnych