podst pedagogiki przedszkolnej z metodyka4

32 Rozdział 1

nej teorii z zakresu edukacji elementarnej uprzywilejowane miejsce wyznaczył nauce o rzeczach i stosowaniu właściwych metod. Umiejętnie integrował również wychowanie umysłowe (z praktycznym przygotowaniem do życia) oraz wychowanie moralno-religijne i fizyczne. Pestalozzi nazwany przez W. Osterloffa „prorokiem nowoczesnej pedagogiki" walczył o szacunek i prawa dla dzieci ze wszystkich warstw i stanów. Doceniał prawdziwych i oddanych wychowawców, którzy „widzieli w każdym dziecku tę samą godność i szlachetność ludzką"³⁸. Autor nie zadawalał się dorywczym stosowaniem tak ważnej w wychowaniu przedszkolnym i wczesnoszkolnym zasady poglądowości, uznał ją natomiast za „absolutną podstawę wszelkiej dziecięcej wiedzy". Metodę J.H. Pestalozziego spopularyzowali w Polsce A. Marcinkowski, J. Jeziorowski, J.W. Dawid, A. Szycówna, tłumaczeniem jego dzieł zajmował się wspomniany wcześniej W. Osterloff. Idee pestalozzyzmu na grunt wychowania dziecka w wieku przedszkolnym rozbudowali i upowszechnili również: F.A.W. Diesterweg oraz F.W.A. Fróbel.

Ewangelicki pastor J an Fryderyk Oberlin (17 40--1 8 2 6) zainiqował działalność ochron w Europie. Niedaleko Strassburga w małej wiosce Bau-de-la-Roche (1769) założył pierwszą instytucję wychowawczą dla małych dzieci, która łączyła zabawę z nauką elementarną, spełniając funkcję opiekuńczą. Pierwszymi wychowawczyniami, które pracowały w tej ochronie według określonego programu pedagogicznego zawierającego hasła dotyczące rozwoju moralności oraz zadania doskonalące mowę ojczystą i początki czytania, pisania, oraz arytmetyki były Sara Bauzet i Luiza Scheppler³⁹.

Instytucja założona przez Roberta Owena (1770--1 8 5 8), nazywana Zakładem Kształcenia Charakteru - to początek funkcjonowania przedszkoli w Anglii. Ten angielski pisarz i filantrop zorganizował dla dzieci żłobek, przedszkole, oraz szkołę elementarną. Wychowaniem przedszkolnym objął

³⁸ Zob. J.H. Pestalozzi, luk (,’crlnuhi uczy swoje dzieci, przekl. W. Szewczuk, Wrocław, 1955; len że, 1’iuuiujteilu^o^icziie, przekl. zbiorowy, Wrocław 1972; Im że, Matka i dziecko, przekl / MyHal-.owski, Warszawa l*M8

^IV W. bobrowska Now.il I Ir.lnuu un/eltutuniiiii ,i\/ cyk, n, 101,

.....ni" I ./ych w wieku od dwóch do pięciu lat. Podstawą wy-

•¹ ■ in u l>y to łączenie zabawy z nauką i pracą. Zajęcia ruchowe n i i- * y 111 powietrzu wpływały na rozwój fizyczny, a liczne ¹ "Im pomoce rozwijały myślenie. Praca zbiorowa w ogród-

i..... , l i wspólnego działania i wzajemnych relacji. W szkole

kIi im. i i Liniej Owena, do której uczęszczały wszystkie dzieci n n i. I u od pięciu do dwunastu lat obowiązywał program na-mi "" i u ależniony od pory roku. Jego zdaniem, dzieciństwo im i - i"iimy wpływ na kształtowanie się sfery osobowościowej mi i u* .mu /organizowane przez pisarza pierwsze przedszkola Mo zyskało sławę oraz naśladowców. Jednym z nich był Moli i mil peslalozzyzmu S a m u e 1 Wilderspin (179 2-ii i,i.) który w 1824 roku założył Towarzystwo Szkółek H im- v li, wychowujących i opiekujących się najmłodszymi i* I u od dwóch do sześciu lat. Treści jego prac - O znaczeniu fi‘!/i Iłowania przedszkolnego biednych dzieci i O domach ochrony

■ ■ po.gmin dla angielskich przedszkoli zwany Szkółkami dla HU id¹1 • h d uri I.|czyły podstawową naukę wiedzy elementarnej

i*!* - Mini praktycznymi. Głównym celem programu było wy-HM mii n in zniów dyscypliny i posłuszeństwa.

mi. jalywy Wilderspina zaczęły powstawać przedszkola 11 wiąl- 'i/ycli ośrodkach przemysłowych Anglii, tj. Londynie,

I mm i., in t, Westminster. Jak podaje W. Bobrowska-Nowak⁴⁰i w, mkii na Wyspach Brytyjskich działało 150 placówek. Jed-• Mti |o w 18-11 roku uznano ochrony za najniższe ogniwo syste-

m m I o11 |(*g(».

■ " I o w • i postacią myśli pedagogicznej wychowania przed-i .In.•)',!) we l^;rancjibyła Mar i a Pap Carpantier (1815-¹ u ) I lora rozwijała działalność ochron zapoczątkowanych

i ¹ ■ ¹ H>. i lina. W 1835 roku założyła własną ochronkę, a po

¹ .ii on , in lalach praktyki otworzyła w Paryżu szkołę dla wy-¹ i .ów (1848). Carpantier uważa się za pomysłodawczy-........-In pomocy naukowych, służących dzieciom. Dążyła do

■ i mim. .wam.i przedszkoli, wprowadziła zmiany, zwiększyła

' • o.*I pedagogiczny, zadbała o jakość wykształcenia wycho-

■ . Proponowała naukę o rzeczach, uważając ją za najbar-i m | > >dpnwlodni.| metodę pracy z najmłodszymi. Nauka o rze-

I ...n . 11IM