prapol115

wschodniej Wietkopolsce (Oszozywiik, pow. kaliski). Za typowy grób wojownika gockiego -uchodzi np. grób szkieletowy odkryty w Jakuszowicach. Zawierał on żelazny miecz obosieczny z bogato zdobioną rękojeścią oraz srebrnymi i złotymi okuciami pochwy, liczne sprzączki złote i srebrne (tabl. XXII, 10), okucie pasa (tabl. XXII, 13), wędzidło żelazne ze skuwkami srebrnymi (tabl. XXIII, 14) i inne części upTzęży. Zawartość grobu nie ma charakteru jednolitego, do przedmiotów złotych bowiem, wysadzanych drogimi kamieniami, znajdujemy ścisłe analogie nad Czarnym Morzem w kulturze gockiej i huńskiej, natomiast do zabytków srebrnych znane są bliskie odpowiedniki ze Skandynawii. Ten mieszany charakter wyposażenia grobowego oraz obecność broni, której w starszych grobach gockich z I—IV wieku nigdy nie spotykamy, nasuwa jednak pewne wątpliwości, czy był to grób wojownika gockiego. Z tego samego względu nie wiemy, czy mieścił zwłoki Gota inny grób wojownika ze sztucznie zniekształconą czaszką, odkryty w Przemęczanach, wyposażony w jednosieczny miecz żelazny, dwie sprzączki brązowe, kółko złote i dwa naczynia gliniane ręcznej roboty. Zwyczaj deformowania czaszek jest wprawdzie znany także wśród Gotów, ale lud ten przyjął go dopiero od irańskich Alanów. Także oba cmentarzyska większe z V w. odkryte na Śląsku (Dobrodzień i Żemiki Wielkie) oraz wspomniane wyżej groby odosobnione z tego czasu ze Śląska, zawierały broń. Na cmentarzysku z Żernik Wielkich, na którym pogrzebano — jak się zdaje— ofiary jakiejś epidemii, skład rasowy pogrzebanej ludności był wybitnie mieszany, bo obok ludności typu nordyjskiego stwierdzono- tu przedstawicieli rasy alpejskiej, być może Hunnów.

Rysów gockich dopatrywano się też w trzech grobach szkieletowych (2 kobiecych i 1 męskim), odkrytych w Oszczy-wilku, w pow. kaliskim. Groby kobiece zawierały fibule pochodne od zapinek z podwiniętą nóżką oraz fibulę brązową z półkolistą główką z trzema guzami, zdobioną na rombowatej nóżce emalią czerwoną (tabl. XXII, 7), przęśliki, paciorki szklane, szpile ozdobne, ażurową brązową tarczkę ozdobną oraz naczynie gliniane toczone na kole z ornamentyką wygładzaną (tabl. XXII, 9). Grób męski dostarczył naczynia ręcznej roboty, noża żelaznego i szydła. Zapinki wskazują coprawda na związki z kulturą gocką, natomiast przęśliki, narzędzia żelazne a prawdopodobnie i 'naczynia

r

gliniane są wyrobem miejscowym, paciorki stanową import wschodni, a szpile i tarczka ozdobna nie dadzą się na razie nawiązać do innych znalezisk, tak że gocki charakter tych grobów jest więcej niż wątpliwy. Wreszcie wspomnimy tu jeszcze o wykopaliskach z Lublina, pochodzących zapewne

Tabl. XXIL Ceramika i inne zabytki z okresu wędrówek ludów.

223