S Górski Metodyka Resocjalizacji (53)

projektu, zgromadzenie odpowiednich części, wykonanie poszczególnych elementów, zmontowanie całości itp.)» aby zrealizować zamierzenie.

Im cel jest jaśniejszy dla grupy, tym bardziej jest ona atrakcyjna dla swoich członków i tym chętniej poddajq się oni jej naciskom.

Prawidłowość powyższa jest niezwykle istotna, szczególnie dla wychowania resocjalizujqcego, bowiem jasność celu wzbudza u wychowanków większq motywację do jego osiqgania i wpływa na większq ich identyfikacje z grupq.

Z celami grupowymi wiqże się jeszcze jedno ważne zagadnienie. Otóż w różnych placówkach resocjalizacyjnych wychowawca najczęściej arbitralnie formułuje cele grupowe. Możliwy jest jednakże jeszcze inny sposób tworzenia celów, które mogq powstać w wyniku interakcji między członkami grupy. Sposób ten polega zazwyczaj no wyborze jakiegoś jednego celu z wielu możliwych, lub na ukształtowaniu własnego, unikalnego celu. Cel jest tym bardziej atrakcyjny, im bardziej uwzględnia indywidualne potrzeby członków grupy.

Regułę tę można wykorzystać w resocjalizacji wówczas. gdy chcemy aby grupa zaakceptowała cel niejako narzucony przez wychowawcę. Wymaga to uświadomienia i przekonania grupy, że stawiany przed niq cel będzie zaspokajał potrzeby indywidualne wychowanków, przez co stanie się jednocześnie celem grupy jako całości.

Zabieg tego rodzaju może być skuteczny tylko wówczas, jeśli członkowie grupy majq możliwość przedyskutowania celu oraz podjęcia decyzji co do sposobów jego realizacji. Możliwości takie stwarza demokratyczny sposób kierowania grupq przez wychowawcę. Brak tego rodzaju możliwości, a jedynie autokratyczne przydzielenie grupie celów, na zasadzie wydania polecenia, z reguły powoduje odrzucenie ich przez grupę.

Tak więc cel jasny i zaakceptowany przez członków grupy zwiększa jej atrakcyjność.

Drugim z wymienionych elementów grupy sq obowiq-zujqce w niej normy. Pełniq one dwie ważne funkcje: ułatwiajg osigganie celu oraz umożliwiajq istnienie, trwanie grupy⁹¹. Warto zauważyć, że normy uniformizu-jq i konformizujq zachowania członków grupy, bowiem przestrzeganie przez wszystkie osoby tych samych norm prowadzi do upodobnienia się ich zachowań. Fakt ten stanowi swoisty dylemat wychowawczy. Z jednej strony wymaga się, aby wychowankowie i uczniowie zachowywali się w podobny sposób (respektowali określone normy), z drugiej zaś postuluje się zasadę indywidualizacji wychowania i nauczania, która pozostaje w sprzeczności z podporządkowaniem się wszystkich wychowanków tym ■.ornym normom.

przyswajane przez członków grupy

<k    , h mechanizmów. Z wychowawczo-

resocjalizacyjnego punktu widzenia, -dwa spośród tych nechanizmów mają szczególne znaczenie. Pierwszym z nich iest mechanizm arup odniesienia. Okazuje się. że normy funkcjonujqce w grupie szczególnie atrakcyjnej dla jednostki, przyswaja ono wyjqtkowo łatwo i szybko.

Drugim mechanizmem jest przyjmowanie norm w wy-^ nlku grupowej dyskusji. Wymiana zdań umożliwia bo-" wiem poznante i uzgodnienie stanowisk różnych osób i podjęcie zespołowej decyzji o wprowadzeniu pewnych norm. a także stanowi płaszczyznę wyrażenia przez po-rczególne jednostki zgody na użycie sankcji przez grupę, w wypadku gdyby ktoś nie przestrzegał przyjętych norm. j

Zagadnieniem interakcji zajmiemy się wkrótce, teraz Ki*, nieco uwagi poświęcimy problematyce struktury grupowej.

Pojęcie struktury grupowej wiqże się z układem różnych pozycji występujących w każdej grupie, np. pozy-• )i osób najbardziej i najmniej łubianych, silnych, uta-.'•nlowanych. wykształconych itp.

(Strukturę grupy można określić jako układ pozycji . ‘wiqzanych określonym] relacjami'**.'"Struktura może by orupie narzucona z góry, irp; W^grupie wychowawco) zakładu wiadomo, kto jest wychowawcę, grupowym,

¹ . Mil.i Piychologia społeczna dla nauczycieli. Warszawa 1980. ^M tomie, i. 187.

•    i mm Jiillior )l 113