90 Rozd/lał 3 jest polityka społeczna przyjazna zatrudnieniu. Dotychczas polityka społeczna była raczej narzędziem dezaktywizacji zawodowej uzasadnianej przekonaniem, że wypchnięcie z rynku pracy znacznych grup ludności i uczynienie z nich klientów systemu zabezpieczenia społecznego (dotyczy to przede wszystkim kobiet, częściowo niepełnosprawnych oraz osób zbliżających się do emerytury), zapewni więcej miejsc pracy młodszym '6.
W programach walki z bezrobociem często postuluje się zmianę przepisów kodeksu pracy, umożliwiającą stosowanie umów mniej zobowiązujących pracodawcę. Wzorem jest amerykański rynek pracy, pozwalający na różne formy zatrudniania i znacznie większą swobodę wymiany pracowników przy niższych kosztach. Nas ograniczają standardy Unii Europejskiej. Poza tym, jeśli istniejące regulacje nie zahamowały przeprowadzanej restrukturyzacji, to widać nie są one zasadniczą barierą, choć większa różnorodność form zatrudnienia na pewno byłaby atrakcyjna. Ich wprowadzenie nie oznacza jednak ignorowania norm czasu pracy albo zwalniania pracowników chorych. Paka różnorodność byłaby godzeniem się na rozwiązania sprzeczne z wartościami ogólnoludzkimi1 2.
fym, co mogłoby na stałe uzdrowić rynek pracy w Polsce, nie są proste zmiany w przepisach, ale ożywienie gospodarcze i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Żeby zmniejszyć bezrobocie trzeba stworzyć nowe miejsca pracy. Nie wystarczy tylko prosta liberalizacja kodeksu. Co prawda w Stanach Zjednoczonych prawo pracy jest bardziej liberalne niż np. we Francji, ale z tego nie można wyciągać wniosku, że bezpośrednio przekłada się to na stopę bezrobocia3.
„W Polsce stajemy przed dramatycznymi wyborami. Utrzymanie na obecnym poziomie wydatków na szkolenia, roboty publiczne, refundowanie części kosztów pracodawcom np. Irlandii dowodzi, że nie są to efektywne metody ograniczania bezrobocia, więc zwiększanie tu wydatków nie ma sensu. Oczywiście po przyjęciu tego rodzaju reform nie nastąpi natychmiast gospodarczy cud. Z doświadczeń innych krajów wynika jednak, że powstaną instytucjonalne ramy gwarantujące stopniowy wzrost zatrudnienia zwłaszcza w sektorze małych i średnich firm. Ograniczenie bezrobocia w Polsce wymaga też rzecz jasna głębokiej reformy finansów publicznych. Taki program powinien zyskać poparcie rządu, związków zawodowych i pracodawców”4.
llit/|>!n<;/ońl!w<) Mpolnc/nn jako Jt«it«>it ip.■ n,. i
,mmII w Im |ilm /nńhlWM iminnowngi
Pogarszająca się sytuac ja na lynlui |u.n , miii a |h>lskic* władze do szul ml i • lodków zaradczych. Głównym ctirm iydi poszukiwań ma być wynalr/nmi i udowny lek”, którego zadaniem ma być zmniejszenie nasilającego się be/mlm i la w Polsce30.
Aby zadanie to powiodło się, gospodarka polska musi rozwijać się /n.n nu szybciej. Dla nikogo nie jest chyba tajemnicą, jak poprawić koniunktuu, u/* b«
obniżyć koszty pracy, obniżając podatki, uelastyczniając prawo pracy, .........11
pod kontrolą inflację i deficyt budżetowy51.
W rozdziale tym podjęto kwestię określenia roli bezpieczeństwa spoin /ingii w bezpieczeństwie narodowym, wskazując na liczne czynniki kształtujące I" pl c ze listwo społeczne. Zwrócono uwagę na różnorakie zagrożenia sfery spoi* ■ /m i luóre w istotny sposób wpływają na poczucie bezpieczeństwa społecznego f I ijf one różne natężenie, ale wszystkie opisane zagrożenia wpływają na bezpicc /e|‘i i vi społeczne. Współcześnie obserwowane jest szczególnie wysokie nasilenie /.igm/i n
demograficznych w krajach wysoko rozwiniętych, a także w krajai b I ......
Siodkowej.i Wschodniej, które przeszły procesy transformacji społeczne) |• i znej i ekonomicznej. Polska należy do grupy krajów, które weszły w la/', I u i strofy demograficznej”, co ma swoje odzwierciedlenie we wskaźnikach di mo|U i licznych takich jak: wskaźnik dzietności kobiet, wskaźnik obciążenia deinu^t| licznego. Będzie to mieć swoje bardzo niekorzystne konsekwencje w p" it*| spadku (w ciągu najbliższych lat) udziału osób młodych w populacji, co / l"l*l obniża możliwości rozwoju ekonomicznego (niekorzystna struktura zatrudni uli /e względu na wiek), zwiększa presje na wydatki publiczne na emeryta u y I niil#| a także w skrajnych przypadkach obniża potencjał obronny państwa i zagi i ' • o logicznemu trwaniu narodu.
Procesy te silnie łączą się ze zjawiskami przemian współczesnej rodziny, /ml n|jt postaw prokreacyjnych, przesuwanie wieku wchodzenia w dojrzałość i m iIui wchodzenia w związki małżeńskie, wreszcie rozwój tzw. „alternatywny! li" lm|M rodziny, zwłaszcza kohabitacji, związków nieformalnych nie sprzyja pro\v.idmii|H konsekwentnej polityki demograficznej przez państwo. Ponadto możcim 1 tl || obserwować przekaz negatywny płynący z reklamy, mediów, który ............
......
W. War/.ywoda-Kruszyńska, Lokalne strategie przeciwdziałania bezrobociu i bud u,
2001, s. 143.
'' 11. Leśniewski; M. Zieliński, Bezrobocie:polityczne rękodzieło, „Wprost” nr 8/2001
M. Kabaj, Program przeciwdziałania ubóstwu i bezrobociu, Warszawa 2002.
S. Golinowska, Polska droga do zatrudnienia, „Tygodnik Powszechny” 14.OH,2001, s. 4 5,
A. Welfe, Biznes, „Newseek” 2001, s. 54.
K. Rybiński, Prywatna inicjatywa zamiast robót publicznych, „1’oliiylu m U/ ’tioi .'i no