skanuj0032

Funkcje finansów publicznych.

Termin funkcja oznacza określone oddziaływania, osiąganie zamierzonych efektów. W przypadku finansów publicznych chodzi o efekty działania systemu finansowe go-oczekiwane lub występujące w rzeczywistości.

Rolę finansów publicznych determinuj ą czynniki o charakterze społeczno-politycznym i ekonomicznym.

Do czynników społeczno-politycznych określających funkcje finansów publicznych zalicza się :

0 zaspokajanie potrzeb zbiorowych społeczeństwa,

B ochronę grup najsłabszych ekonomicznie z powodów od siebie w znacznym stopniu niezależnych,

0 uaktywnienie lokalnych społeczności.

Główną przyczyną gromadzenia funduszy publicznych jest istnienie potrzeb zbiorowych. Do potrzeb zbiorowych zalicza się takie potrzeby, które zgłaszane są przez ogół społeczeństwa . Mogą być one zaspokojone wyłącznie przez rozmaite formy organizacji społeczeństwa, a w szczególności przez państwo oraz samorząd terytorialny.

Do takich potrzeb należy m.in. :

0 bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne,

H ochrona przed klęskami żywiołowymi,'

0 funkcjonowanie administracji publicznej 0 funkcjonowanie służb dyplomatycznych.

Potrzeby zbiorowe znajdują odzwierciedlenie w stosowanym podziale dóbr i usług służących ich zaspokojeniu na:

S dobra publiczne i dobra społeczne.

✓

Dobra publiczne - to takie, dzięki którym zaspokajane są potrzeby całego społeczeństwa np. zapewnienie bezpieczeństwa, utrzymania szlaków komunikacyjnych, ochrona przyrody. Korzyści z zaspokajania tych potrzeb nie podlegają podziałowi na poszczególnych obywateli. Sązawsze finansowane ze środków publicznych i wszyscy mogą z nich korzystać bez względu na sytuację majątkową.

Dobra społeczne - to takie , które ze względu na cechy fizyczne mogą zaspokajać indywidualne potrzeby obywateli z ich środków prywatnych lub też w części, albo w całości zbiorowo-ze środków publicznych. Przykładem dóbr społecznych są usługi w zakresie ochrony zdrowia i usługi oświatowe.

Gospodarka wolnorynkowa gwarantuje obywatelom pełną swobodę wyboru. Czasami jednak pozostawienie wyhoru tylko społeczeństwa! może spowodować duże szkody. Gdyby edukacja prowadzona była tylko na zasadach rynkowych to znaczne grupy społeczne przeznaczałyby swoje dochody na potrzeby bieżące , a nie na edukację. Z czasem wzrastałaby liczba osób o niższych kwalifikacj ach, a to z kolei prowadzi do szeregu negatywnych zj awisk dotyczących zarówno sfery spłeczno-gospodarczej, jak i politycznej. Niskie kwalifikacje są przyczyną niskiej aktywności zawodowej (w⁷ takich grupach są najwyższe wskaźniki bezrobocia), wpływają na mobilność siły roboczej, a także ograniczają możliwość komunikowania się władz i społeczeństwa. Dlatego też w nowoczesnych społeczeństwach edukacja i ochrona zdrowia są w znacznym stopniu finansowane ze środków publicznych. Natomiast nakłady na edukację traktowane sąjako inwestycje w człowieka. Współczesne teorie wzrostu gospodarczego wskazują że inwestycje w rozwój wiedzy i doświadczenia odgrywają kluczową rolę w długookresowym procesie wzrostu gospodarczego. Również rolą finansów publicznych jest aby państwo brało udział w aktywizowaniu społeczności lokalnych i wyrównywaniu różnic dochodowych tak, aby dostęp do określonych dóbr publicznych i społecznych był niezależny od miejsca zamieszkania.