WSP J POL13

WSP J POL13



Język a kultura


17

inarcheweczka-, ironiczne zabawy poetów lingwistów, parodia, persyflaż, mogą mieć zalety tylko tam, gdzie kanon języka jest nienaruszony. Powój musi mieć o co się oplatać. Niewykluczone, że przy pomocy odpowiednich pojęciowych narzędzi dałoby się określić, na czym polega “powojowatość* polskiego, której objawem jest zapewne i słowo bez ustanku drwiące z siebie, i gadulstwo, i srocza łapczywość na obce słowa-błyskotki" [Ogród nauk, 19S1).

Zamierzeniem autorów piszących w rym tomie jest właśnie przybliżyć Czytelnikowi kanon współczesnej polszczyzny, przyłożyć rękę do jego ochrony, opisując język na różnych poziomach jego wewnętrznej organizacji: od odmian i stylów, poprzez akty mowy i gatunki wypowiedzi, po słownictwo i gramatykę.

Język a kultura

Jednym z założeń tomu Współczesny jęsyk polski jest ukazywanie związku języka z kulturą. O relacji łączącej język z kulturą możemy najogólniej powiedzieć, że jest ona uwikłana w paradoks wzajemnego uzależnienia. Można bowiem zasadnie mówić o języku, że jest częścią kultur)' jako zjawiska szerszego (wieloaspektowej całości, złożonej z warstwy norm, wzorów i wartości, warstwy działań, warstwy wytworów i obiektów tych działań - wedle definicji Antoniny Kłoskowskiej), jak też że jest zjawiskiem szerszym, ogarniającym sobą kulturę.

W pierwszym przypadku język staje jako jeden z systemów semiotycz-nych obok literatury, sztuki, religii, obrzędu itd., będąc równocześnie pń-mus interpares - „najdoskonalszym ze wszystkich przejawów porządku kulturowego”, wedle określenia Claude’a Levi-Straussa. Pewien sposób widzenia związku języka z kulturą, zakładający nadrzędność kultur)', zawiera się w -wyrażeniu „kultura języka”, pod którym rozumie się głównie umiejętność właściwego („kulturalnego”) posługiwania się językiem.

W drugim przypadku język warunkuje kulturę, bo bez jego opanowania nie jest możliwe uczestnictwo w kulturze ani w życiu społecznym, nawet w jego najprostszych formach. „Doskonałość języka jest wstępnym warunkiem rozwoju kultur)'” - powiemy za Edwardem Sapirem. W języku, w jego gramatyce, zasobie leksykalnym i frazeologicznym, w znaczeniach słów, systemie gatunków i stylów szuka się przejawów kultury.

Głębokie pokrewieństwo języka i kultur)' polega na tym, że są one przekazywane przez wychowanie, a nie dziedziczone biologicznie. Są uniwersalne, semiotyczne i tworzą uporządkowany system. Pod względem wewnętrznej organizacji wykazują istotne podobieństwo, w pewnym stopniu nawet „strukturalną izomorficzność” - jak dowodził Nikita Tołstoj. Poddają


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bartmiński 5 t- ironiczne zabawy poetów lingwistów, parodia, persyflaż, mogą mieć zalety pną iznon j
1.    Język, kultura, tradycja - odróżniające świat męskości i kobiecości. 2.
2005 147.    Język i kultura staroobrzędowców na obszarach Wielkiego Księstwa
Międzynarodowa sesja naukowa Mniejszości na Bałkanach Wschodnich - język i kultura PROGRAM Warszawa.
WSP J POL20 JĘZYK OGOLNOPOLSKI XX WIEKU IRENA BAJEROWA Sytuacji języka ogólnopolskiego w XX wieku i
WSP J POLL11 JĘZYK USTNY A JĘZYK PISANY FRANCISZEK NIECKULA Zagadnienia definicyjne. - Mówienie i pi
WSP J POLM70 Język lump.inii - język normalki 177 niu 1980 roku w negocjacjach władzy ze strajkujący
WSP J POLN254178a JĘZYK POLSKI W ŚWIETLE STATYSTYKI JADWIGA SAMBOR Częstość fonemów. - Częstość lite
WSP J POLN254237 JĘZYK POLSKI ZA GRANICA c    c
WSP J POLN254238 JĘZYK POLSKI NA ZACHODZIE BOGDAN WALCZAK Wprowadzenie. - Emigracja zarobkowa i poli
WSP J POLN254244 Język, polonijny - przenikanie obcych elementów 569Język polonijny - przenikanie ob
WSP J POLN254249 JĘZYK POLSKI NA WSCHODZIE JANUSZ RIEGER Polar.’ na Wschodzie. - Rodowód i dzieje- p
WSP J POLN254265 JĘZYK POLSKI W CZECHACH I NA SŁOWACJI JANUSZ RIEGER Na terenie Czech, a ściśle
WSP J POLN254268 JĘZYK POLSKI NA ZIEMIACH RUMUŃSKICH I POŁUDNIOWO-SŁOWIAŃSKICH KAZIMIERZ F
80.    Słowo - muzyka - obraz a stereotyp w przekładzie, [w:] Przekład. Język. Kultur
79 (32) 270 Część druga - Społeczne, indywidualne / kulturowe war toki zabawy... które tkwią w znany

więcej podobnych podstron