WSP J POL20

JĘZYK OGOLNOPOLSKI XX WIEKU

IRENA BAJEROWA

Sytuacji języka ogólnopolskiego w XX wieku i problemy jego rozwoju. - Główne cechy języka ogólnopolskiego XX wieku. - Bibliografia

Sytuacja języka ogólnopolskiego w XX wieku i problemy jego rozwoju

Język ogólnopolski (zwany tez polskim językiem ogólnym, dialektem kulturalnym, dawniej też językiem literackim) jest narzędziem porozumiewania się przeznaczonym dla wszystkich Polaków. Jest to podstawowa cdmia^: na języka, której używa się wtr wszelkie li ’Sy llUCjach publicznych, w instytucjach publicznych, uczy się więc jej w szkole, a jej dobre opanowanie jest warunkiem czynnego uczestnictwa w kulturze ogólnonarodowej. Ogólnością swoją przeciwstawia się ten język zarówno gwarom, które mają charakter lokalny, jak też różnym językowym odmianom środowiskowym, tzw. socjolektom (por. hasło Środowiskowe i zawodowe odmiany języka). Można się zgodzić, że odmiany te leżą na obrzeżach języka ogólnego, gdyż pod względem gramatycznym należą do polszczyzny ogólnej, a również zasadniczy trzon i źródło ich słownictwa jest ogólnopolskie, znakomita jednak część słownictwa tych odmian pozostaje dla ogółu społeczności niezrozumiała.

Ponieważ znajomość języka ogólnopolskiego jest wszystkim Polakom potrzebna, a nawet w pewnym sensie obowiązująca, konieczne są normy regulujące jego użycie (patrz hasło O normie językowej), ich przekraczanie oceniane jest przez szkołę lub przez osoby z tą normą obeznane jako blad.