WSP J POLN249

Bibliografia

313

Właśnie na gruncie nauk humanistycznych, zajmujących się - obok wytworów językowych - twórczością artystyczną i innymi zachowaniami znakowymi człowieka w obrębie danej kultury, doszło do rozszerzenia pojęcia tekstu, co stanowi analogię do podobnego uogólnienia w zakresie użycia terminu „język” w teorii informacji i semiotyce, niekiedy także w etnografii czy antropologii. Szeroko rozumiany tekst - już jako tekst kultury (Żółkiewski, 1988) - odnoszony bywa do wszelkich przekazów artystycznych, do całości znakowych o charakterze rytualnym, do takich wieloelementowych układów znaczących, jak strój ludowy. Uogólnienie pojęcia tekst pozwala porównywać wytwory i zachowania znaczące, przynależne do różnych dziedzin kultury, umożliwia odkrycie ich wspólnych cech strukturalnych oraz stanowi dogodną płaszczyznę integracji rozproszonych badań specjalistycznych z zakresu różnych dyscyplin humanistycznych.

Uświadomienie sobie podstawowych zasad organizacji wypowiedzi jest ważne dla każdego człowieka wyczulonego na kulturę języka. Dlatego -obok nurtu stricte naukowego - teoria tekstu uprawiana jest także w sposób bardziej popularny: w połowie lat osiemdziesiątych znalazła się w zreformowanym programie nauki o języku polskim dla szkół średnich licealnych (podręcznik dla klasy I). Wiedza na temat zasad budowy spójnej wypowiedzi oraz umiejętność tworzenia i rozpoznawania różnego typu tekstów powinna też stać się podstawą nauczania języków obcych - pojmowanego jako wprowadzenie w inny system komunikacji i odmienny świat kultury, operujący swoistymi sposobami organizacji tekstu i odrębnym repertuarem gatunków' mowy (Bachtin, 1986; Duszak, 1998).

Bibliografia

Abramowicz Maciej, Barimiński Jerzy (red.), 1989, Tekst ustny - texte orni, Wrocław.

B a c h li n Michał, 1986, Problem gatunków mowy. Problem tekstu w lingwistyce, filologu i innych naukach humanistycznych, w: Estetyka twórczości słownej, Warszawa.

Bartmiński Jerzy, Boniecka Barbara (red.), 1998, Teksu Problemy teoretyczne, Lublin.

Barimiński Jerzy, Boniecka Barbara (red.), 1998, Tekst. Analizy i interpretacje, Lublin.

Bcaugrande Roberi-Alain de, D r e s s 1 e r Wolfgang Ulrich, 1990, Wstęp do lingwistyki tekstu, Warszawa.

Bogusław-ski Andrzej, 1977, Problems of the Thetnalic-Rhematic Structure of Sentences, Warszawa.

Bolecki Włodzimierz, 1991, Pre-teksty i teksty. Z zagadnień związków m tędzy tekst owych w literaturze polskiej XX wieku, Warszawa.

Boniecka Barbara. 1999, Lingwistyka tekstu. Teoria i praktyka. Lublin.

Danek Danuta, 1972, O tytule utworu literackiego, „Pamiętnik Literacki”, z. 4.

D i j k Tcun A. van, 1980, Macro-structures. An Tnterdisciplinary Siudy of Global Structures in Discourse, Cognitions and Interaction, Hillsdale.