4130653856

78 RECENZJE I PRZEGLĄDY PIŚMIENNICTWA

których bibliologia jest jedną z nauk o informacji, zajmującą się komunikacją za pomocą pisma (la science de 1’ecrit, de la communication ecrite)¹.

Teorii i metodologii nauki o książce poświęcona jest praca Jeana Meyriata (Francja) Aktualna problematyka bibliologii. Są to rozważania epistemologiczne dotyczące współczesnej bibliologii, jej miejsca i roli wśród innych nauk oraz korzyści wynikających z integracji z innymi naukami. Natomiast Robert Estivals (Franqa) stara się odpowiedzieć na pytanie zawarte w tytule referatu Dlaczego i w jaki sposób badamy to, co zostało zapisane?. Autor dużo miejsca poświęca i szczegółowo omawia metody: opisujące — (makro- i mikro-opis dokumentograficzny) i objaśniające (analizę systemową, teorię systemów, system indukcyjno-dedukcyjny i in.). Jedną z tych metod dokładnie analizuje Madjid Dahmane (Algieria) w rozprawie Pochodzenie i aktualna problematyka bibliometrii. Temat wybrany trafnie, gdyż bibliometria jest obecnie często wykorzystywaną metodą badawczą.

Bibliografii poświęcono dwa referaty. Annick Bernard (Francja) w pracy Egzemplarz obowiązkowy, uprzywilejowane narzędzia pomiarów w bibliologii, rejestracji egzemplarza w spisach bibliograficznych opisuje historię i dzień dzisiejszy francuskiego egzemplarza obowiązkowego, podkreślając, że dzięki niemu można prześledzić ewolucję i zbadać francuską produkcję wydawniczą na przestrzeni wieków. W drugim referacie Bibliografie narodowe w perspektywie socjologicznej (na przykładzie Madagaskaru) Martin Ranivo (Madagaskar) przedstawia problemy malgajskiej bibliografii narodowej z punktu widzenia geopolitycznego i językowego.

Barbara Sordylowa (Polska) w pracy Polskie bibliografie bibliologiczne wczoraj i dziś omawia te spisy od ich początków po dzień dzisiejszy. W podobny sposób Krzysztof Migoń (Polska) w referacie Polskie encyklopedie bibliologiczne: doświadczenie i perspektywy prezentuje wydawnictwa encyklopedyczne — o różnych zakresach, o charakterze naukowym, jak i popularnym — oraz przedstawia stan prac nad przygotowaniem „Encyklopedii książki polskiej”. Polski dorobek w zakresie bibliografii księgoznawczej, a szczególnie encyklopedii bibliologicznych, jest pokaźny, dobrze więc, że podzielono się naszymi doświadczeniami w momencie, gdy Międzynarodowe Stowarzyszenie Bibliologiczne planuje opracowanie międzynarodowej bibliografii oraz encyklopedii bibliologicznej.

Praktyczne zastosowanie bibliometrii w badaniach prowadzonych przede wszystkim na podstawie bibliografii narodowych zaprezentowali w swoich pracach: Mohammed Sayed (Sudan), Abdelmajid Bouazza i Naceur Kefi (Tunezja) oraz Wahid Gdoura i Mohammed Rabhi (Tunezja).

Robert L. Baticle (Francja) Wpływ przestrzeni i czasu na piśmiennictwo i Guy Pelachaud (Franqa) Zapis drukowany a zapis zinformatyzowany: drogi pamięci poświęcili swoje referaty technice informacyjnej. Dla skrócenia czasu przekazu coraz częściej sięga się po nowoczesne techniki (teleks, teleteks, wideoteks). Jedyną przeszkodą na drodze międzynarodowej swobodnej wymiany informacji są bariery językowe. Guy Pelachaud proponuje opracowanie tezaurusów, aby za pomocą słów-kluczy ująć całą wiedzę ludzką. Natomiast Christian Hartmann (Niemcy) skłaniałby się raczej ku zmianie obecnego międzynarodowego systemu informacyjnego w taki sposób, żeby jednocześnie można było we wszystkich krajach otrzymać informacje z „pierwszej ręki”. Rwnież w tym dziale (a nie w dziale Produkcja wydawnicza) powinien znaleźć się artykuł Todora Peteva (Bułgaria) Komunikacja za pomocą pisma we współczesnej Bułgarii: książka i czasopismo; teleteks i wideoteks, w którym autor porusza także problem nowoczesnych technik przekazu informacji i opisuje ich zastosowanie.

Problemami produkcji wydawniczej zajęli się: Jacąues Breton (Francja) w pracy Rozwój i kryzysy wydawnictw francuskich od 1945 r., oraz Jacąues Michoń (Kanada) w Wydawnictwa literackie w Quebecu: między pomocą państwową i nowymi zasadami rynkowymi. Po raz kolejny potwierdzono fakt, że na produkcję wydawniczą mają ogromny wpływ dwa czynniki: ekonomiczny oraz kulturowy.

Socjologię czytelnictwa rozpatrzono w dwóch aspektach: teoretycznym w referacie Stephane Sarkany’ego (Francja) Teoretyczny model i propozycja metodologiczna w badaniach czytelnika literatury. (Refleksje i zarys problemu), w którym omówiono zagadnienia związane z czytelnikiem

R. Eitival*: La błbliologie. Pmrii 1987 («. 22).