Zarz Ryz Finans R08#6

236 Zarządzanie ryzykiem finansowym

siło aż 15%. Zazwyczaj jednak zabezpieczenie wstępne nie przekracza poziomu 5%¹.

Na amerykańskich rynkach kontraktów terminowych zabezpieczenie może być złożone w gotówce, akredytywach bankowych lub instrumentach skarbowych. Jeżeli zabezpieczenie jest składane w formie papierów wartościowych, to narastające odsetki z tych papierów nadal przypadają uczestnikowi obrotu, mimo że same walory służą jako zabezpieczenie.

W każdym dniu obrotu, w miarę wzrostu lub spadku wartości pozycji, wszelkie wynikające z tego zyski lub straty są, odpowiednio, uznawane lub obciążają rachunek zabezpieczeń klienta giełdy. W naszym przykładzie 2 lipca kwota 625 USD zostałaby przeniesiona z rachunku zabezpieczenia kontrahenta B na rachunek zabezpieczenia kontrahenta A. Owa kwota 625 USD określana jest jako zabezpieczenie zmienne. Jeżeli w wyniku obniżenia się wartości pozycji klienta saldo na rachunku zabezpieczenia spadnie poniżej określonego poziomu - nazywanego zabezpieczeniem granicznym - klient jest zobowiązany uzupełnić zabezpieczenie, przywracając je do poziomu zabezpieczenia wstępnego. Jeżeli zabezpieczenie na rachunku spadnie poniżej określonego poziomu i nie zostanie uzupełnione, wówczas pozycja klienta zostaje zamknięta ². Aby bliżej poznać mechanizm tego procesu, powróćmy do naszego przykładu.

Jak wynika z przykładu 8.2, jeżeli kontrakt jest codziennie rozliczany według rynku oraz jeżeli wielkości zabezpieczeń wstępnych i granicznych są właściwie ustawione, to prawdopodobieństwo poniesienia straty w wyniku niewy-wiązania się kontrahenta ze zobowiązań jest niewielkie. Niemniej jeżeli zabezpieczenie jest mniejsze niż 100%, ryzyka takiego nie można w zupełności wyeliminować. Przykładowo, 19 i 20 października 1987 r. wielu kontrahentów na

1

   Ten stosunkowo niski poziom zabezpieczeń dla kontraktów futures w porównaniu z zabezpieczeniami wymaganymi w obrocie akcjami, jak również fakt, iż wielkość zabezpieczenia wstępnego ustalana jest przez giełdy, a nie przez System Rezerwy Federalnej, wywołały sporo polemiki po wydarzeniach 19 października 1987 r. Należy jednak zauważyć, że zarówno w obrocie kontraktami futures, jak i w obrocie akcjami poziom zabezpieczenia granicznego ustalany jest przez giełdy. Nowojorska Giełda Papierów Wartościowych określa jeden poziom zabezpieczenia granicznego dla całej giełdy. Wynika z tego, że zabezpieczenie w obrocie akcjami powinno być uzależnione od wielkości maksymalnej zmiany kursu najbardziej zmiennego waloru. Giełdy kontraktów futures ustalają różne zabezpieczenia dla różnych rodzajów kontraktów. Skoro więc zmienność indeksu S&P jest znacznie mniejsza od zmienności poszczególnych walorów, właściwy poziom zabezpieczenia jest odpowiednio niższy.

2

   Dotychczas zakładaliśmy, że kontrahent A zawiera kontrakt bezpośrednio z kontrahentem B. Jednak na tynkach kontraktów terminowych strony kontraktów pozostają anonimowe. Proces zawierania kontraktu przebiega za pośrednictwem maklera, który następnie realizuje zlecenie na giełdzie kontraktów futures. W konsekwencji ryzyko kredytowe ulega dalszej redukcji dzięki temu, że makler również uczestniczy w kontrakcie i w ten sposób przyjmuje na siebie ryzyko realizacji wartości.