Zdjęcie3886

30 Rozdział 1. Dysleksja na dc trudności w uczeniu się

Tabela lii. Ftorównanie grup uczniówzSLD - zaburzenia podstawowego przetwarza-ma fonotogezaego 8PPO i niewerbalne zaburzenia (trudności) uczenia się NLD

Oćemana sprawność	BPPO	NLD
Rozpiętość viQ-PłQ	V1Q < PłQ co nąjmnrej 10 punktów	i VKJ > PłQ co najmniej 10 punktów
Profil WISC-R - skala	Om z podtestów: Klocki,	Dwe z podtestów: Klocki,
1 wykonawca	UMadanto, Porządkowanie obrazków są najwyższe w skali wykonawczy	Układanki. Symbole cyfr są najniższe w skali wykonawczej
PmfinMSC-R - skala	Dwa z podtestów:	Dwa z podtestów:
werbalna	Słownik, Powtarzanie cyśr. Wiadomości są męnłższe w skali słownej	Słownik. Podobieństwa, Wiadomości są nąjwyaze w skali słownej
1 Mdame wymeew* • orgwwrecji warokowo-i piMWenr.|	Prawadtawe	Obrażona
Sprawność psychomoto-	Sprawność rąk jest	Sprawność rąk Jest
ryczna	powyżej normy	poniżej normy
' Zdolności pojęoowe	Mogą być obniżone	Przeciętne lub wyzsze
' Sprawności werbalna	Mogą być obniżone	Przeciętne lub wyższe
Umeęitnoso nsnocyjne	Obrażone	Przeciętne KjD wyższe
Czyaame	Znaczne obrażone	Przeciętne lub wyzsze
Pfeanie	Znacznie obniżone	Przeciętne łub wyższe
i Arytmetyka (fcczerael	Zhaczrae prze wyższa czytanie i pisanie	Znacznie poniżej czytania 1 pisania
• Zlosone sprawnoao	Noszy raż średni poziom	Średnie lub wyzs» wyniki
1 IngNfcstycnw	umiejętności językowych i płynności słownej	w badaniu umiejętności językowych 1 płynności słownej
! Badania neuropsychoio-	Brak lub minimalne	Przejawy affKHji palców.
gezne	przejawy 39x19 palców. | dermotofcsgi czy aatereogtozy	dermołeksji czy astereograzy
i Spmwnosci kmastetycz-	Przewaga somatosenso-	Przewaga somatosenso-
no-mchowe	tycznych błędów po prawej	tycznych błędów po lewej 1
i____ __ :	stronie	stronie

źrótMo: opracowania własna.

Grupa z NLD wydaje Się Jeszcze inna etiologicznie zarówno w porównaniu z Klasyczną ADHO. jak IADHD z trudnościami w czytaniu. Rourke (1995) uważał, ze syndrom ten jest gównie związany z deficytami prawej półkuli I substancji Wolej - dróg nerwowych odpowiedzialnych za przekazywanie Informacji między półkulami mózgowymi, wydaje się. te dziad z -czystym* ADHO mają deficyty kory pczodczbfowaj,

1.3. Dysleksja jako specyficzne trudności w uczeniu się

TYudności w czytaniu są najczęściej przytaczaną i najlepiej opracowaną postacią SLD, choć nie zawsze są utożsamiane z dysleksją, często też ich zakres jest szerszy niż trudności dyslektycznych (Kavale i Fomcss 2000; Lyon, Fletchcr i Barnes 2003).

Mimo że pierwsi badacze tworzyli uogólnione opisy „dysleksji". dość długo nie było potwierdzenia empirycznego, że faktycznie istnieją dzieci mające „specyficzne" trudności.

Uważa się, że pierwszych przekonujących dowodów dostarczyły badania Ruttera, Tizarda i Whitmore (1970), a nieco później prace Yułe’a i wsp. (1974) i kolejne. Były to słynne badania epidemiologiczne populacji dzieci z wyspy Wight. Potwierdziły one, że istnieje specjalna grupa dzieci mających „specyficzne" trudności w czytaniu, odmienne od „zwykłych" trudności. Kategoria ta różniła się od ogólnego opóźnienia w czytaniu (genem/ readingntardarion) w trzech zasadniczych aspektach: statystycznym, etiologicznym i edukacyjnym (por. Frith 1981).

Aspekt statystyczny odnosi się w zasadzie do kryterium rozbieżności, czyli różnicy między IQ, wiekiem a poziomem czytania. Rutter. Tizard oraz Whitmore (1970) oraz inni bazowali na różnicy między ogólnym opóźnieniem (generał bacbwrdness) i specyficznym zaburzeniem (specific retarda-non). Ogólne opóźnienie czytania odnosiło się do sytuacji, gdy poziom czytania dziecka odpowiada jego poziomowi intelektualnemu, natomiast jest niższy w stosunku do wieku. Zatem opóźnienie dotyczy relacji do wieku, ale jest zgodne z intelektem, który też jest obniżony. Natomiast zaburzenie występuje wtedy, gdy poziom czytania jest poniżej rozwoju intelektualnego danego dziecka.

Ib teoretyczne wyjaśnienia wydają się jasne, jednak problem pojawia się w praktyce - jak oceniać rozpiętość między IO czy wiekiem a czytaniem (por. kryterium rozpiętości w podrozdz. 1.1).

Uzyskane rozkłady obejmujące poziom czytania pokazały, że w dolnej części krzywej rozkładu normalnego, przy oczekiwanej wartości 2,28% osób czytających dwa odchylenia standardowe poniżej normy pojawiała się „górka", czyli osób tych było niemal dwukrotnie więcej, niż oczekiwano. Ib sprowokowało autorów badań do bardziej szczegółowych analiz. Opis całego projektu badawczego oraz wyników badań populacji dzieci z wyspy Wight znajdzie Czytelnik w bloku rozszerzającym.