026

Nie ulega wątpliwości związek wielu zarejestrowanych mieczów ze zbiornikami wodnymi. Z górą trzecia część naszych okazów pochodzi z dna lub z brzegów rzek, jezior i moczarów, przy czym niekiedy jedno i to samo, poza tym nic nie mówiące stanowisko dostarcza kilku okazów (Komorów, pow. Tarnów — 4 miecze; Lutol Mokry, pow. Międzyrzecz — 3 miecze). Przyczyny tego ciekawego zjawiska nie są dla nas jasne. Gdyby chodziło o rezultaty intensywnych walk, razem z mieczami znajdowano by inne rodzaje broni, wiemy jednak, że tak nie jest, a przynajmniej nic nam o takich odkryciach nie wiadomo. Z tego samego względu dyskusyjna jest na pozór logiczna interpretacja wiążąca „wodne” znaleziska mieczów ze śladami dawnych przepraw, ponieważ trudno przyjąć, że tylko miecze padały ofiarą nieopatrzności lub braku szczęścia podróżnych. Nasuwa się przypuszczenie, iż miecze po prostu ze względu na ich znaczne rozmiary budziły szczególną uwagę przypadkowych odkrywców i w rezultacie trafiały do różnych zbiorów, podczas gdy inne drobniejsze, mniej efektowne przedmioty pozostawały na miejscu, bezpowrotnie stracone dla naszej wiedzy. Sprawa jednak wymaga niewątpliwie dalszych badań³⁰.

Podsumowanie

Z naszych obserwacji wynika, że w omawianym czasie i na omawianym terenie miecz był bronią rozpowszechnioną, czego zresztą należało się spodziewać w świetle choćby najbardziej pobieżnego przeglądu źródeł ikonograficznych i pisanych a także w świetle sytuacji znanej z innych krajów Europy łacińskiej. Jednakże godne uwagi jest, iż z licznych kategorii mieczów wyróżnionych w materiale europejskim, na ziemiach polskich występują tylko niektóre. Ich lista sprowadza się właściwie do pięciu typów (XII, XIII, XIHa, XVIa, XVII), albowiem dalsze cztery reprezentowane są tylko przez jeden (typy: X, XVa) lub dwa egzemplarze (typ XI i XX). Z wielką dozą prawdopodobieństwa możemy uznać owe pięć typów za charakterystyczne dla Polski w XIII—XV wieku.

Brak nam niestety ściślejszych danych statystycznych, które umożliwiłyby precyzyjne porównanie tego obrazu z tłem ogólnoeuropejskim. Zastanawiający jednakże jest fakt zupełnego braku na naszych ziemiach mieczów typu XIV i XV, współczesnych typom XIIIa, XVIa i XVII, dobrze przystosowanych do pchrlięcia i używanych szczególnie często w krajach romańskich oraz w Anglii³¹. Wskazywałoby to, że z dwóch wielkich prowincji, na jakie dzielą Europę łacińską bronioznawcy, bliż-

*° Nadolski, Studia nad uzbrojeniem..., s. 21.

^łl Oakeshott, op. cit., s. 51—52, 57—58.