2
0

90 A, Koncepcja zarządzania kapitałem intelektualnym

należy do aktywów infrastruktury. Zakres znaczeniowy aktywów infrastruktury jest więc zbliżony do kapitału strukturalnego. W związku z odgrywam-) przez nie rolą muszą mieć one jednak charakter dynamiczny i zmieniać się w taki sposób, aby odzwierciedlać zmiany’w otoczeniu, szczególnie rynkowym, aby nie utracić swojego waloru świeżości i wyjątkowości zapewniającego uzyskiwanie przewagi konkurencyjnej¹⁷.

Aktywa własność i intelektualnej obejmują marki handlowe, prawa autorskie, patenty i prawa do znaków towarowych. Własność intelektualna stanowi prawny mechanizm ochrony wielu aktywów niematerialnych.

^: -0.(l!pb.V p;ii!' !'C:i. ;•;!    ^!

Koncepcja.G. Roosa i J. Roosa

•    ■ < ny/oy i d i:ji,'i ■

G, Roos i J. Roos dzielą kapitał intelektualny na trzy kategorie: kapitał ludzki, knpitńl organizacyjny i kapituł klienta.

„.'„Według tych badaczy, kapitał ludzki jest źródłem powstawania wiedzy w firmie,' a’także czynnikiem pierwotnym wobec pozostałych dwóch rodzajów kapitału - kapitału klienta i kapitału organizacyjnego (tabela 4.4).

:r* •.'■jijiamJ-.j.K,:.....< . .

Tabela 4.4. Elementy kapitału ludzkiego

Kapitol ludzki

•    kapitał wiedzy

•    kapitał umiejętności

•    kapitał motywacji

•    kapitał zudań

rby/y-rh: kii /li!;. : ■

2ii.no fp;.u»o'.•

^:-OOi.ioo. i

■Źródło: G.’Roos, J. Roos, Measuring Ytilir Company o Inlellcclua! Performance, „l.mig Hangi- 1’laiining" .1997,1; 30, nr 6, s. 416.

^J;Ud!b'd:bo-ifj''; ii

;^iljKapitał związany z firmą [kapitał organizacyjny) w klasycznym przedsiębiorstwie byl utożsamiany ze strukturą organizacyjną, a zwiększenie efektywności _ kapitał u'.organizacyjnego wiązało się najczęściej ze zmianą struktury zarządzania i modelu organizacyjnego. Obecnie posługujemy się pojęciem kapitału strukturalnego. Kapitał strukturalny w rozumieniu G. Roosa i J. Roosa to oprogramowanie komputerowe, bazy danych, technologia informatyczna, struktury . organizacyjne, patenty, znaki towarowe i inne elementy wspierające pracowników.

Kapitał strukturalny jest ważniejszy i bardziej trwały niż kapitał organizacyjny. ..jW tabeli 4.5 przedstawiono składniki kapitału organizacyjnego'¹¹.

^;1-^7j Por. CbRoszyk-Kowalskn, o/>. cii., s. 340.

) liiig.iRikźs,’J. Roos, Measuting Your Company'* Inlullc.cttail Karfoniuiucr, „Long Rango PUinning” 1907, t. 30, nr 6, s. 416.

Tabela 4.5. Kicniemy kapitału organizacyjnego

Kapitał organizacyjny
Kapitał procesów	Kapitał minowy i rozwoju
♦    przepływ^1 informacji *    przepływ towarów i usług •    prze]d\ w gotówki *    formy kooperacji « procesy strategiczne	•    specjalizacja •    procesy produkcyjne. •    nowe koncepcji; •    sprzedaż i marketing •    nowe formy kooperacji

Źródło: (i. Kihis, J. Kaos, Mctisuritifi Yuur Cwn/Hiny'* hilełlmtitil Pmjoniutita:, „t.ung Kjh»ja>- 1'lanniug 1997, l. 30, nr 6, s. 1)0.

Ostatnią kiilegniią kapitału intelektualnego opisywaną w koncepcji O. Roosa j J. Roosa jest kapitał klienta (tabela 4.6).

I‘aIu'la •!.<>. hłemciity I-.a]>i 1 atu klienta

Kapitał klienta
- kapitał *    kapitał ’ kapitał •    kapitał	relacji V. klientami lelaeji /. dostawcami sieci relacji z partnerami relacji z inwestorami

Źródło: C. Itaus, J. KonMca.uirilip )nnr Colii/mny'.v Inlcltrriunt l\rfunttnita\ „knag I1’lanning )997, I. 30, nr U. s. 9 U).

Koncepcja A. Fazlagicia i W. Kurowskiego

A. 1'azlagic i W. Kurowski tlzielą kapitał intelektualny na trzy grupy:

• zasóliy lutl/.k ic (/inman resniii'rr.s) ■■■ jest to uilciel-.I | n;iniwiuków 11riuy, który i łosia l cza latali’ /one i instytucjonalną wiedzę w.e/.ną dla lirmy. '/.osób len uwzględnia kolektywne doświadczenia, kompetencje i ogólne umiejętności oraz wiedzę pracowników firmy,

•    akty wti intelektualne (inleUecliml assels) — są In sknd\ li kowane n]iisv szcze-golnej wiedzy, którymi lirma dysponuje (własność zagwarantowana lub nie-zagwarantowana prawem) i może nimi handlować w postaci niematerialnej. Każdą zdefiniowaną wiedzę (zapis w formie papierowej lub wprowadzenie, do pamięci komputera) kwalifikuje się jako aktywa intelektualne i może hyc ona chroniona przez prawo. Aktywa intelektualne reprezentują źródłu innowacji firmy i mogą być komercjalizowane.

•    własności intelektualne — są to aktywa mlejeklualiie, które niugą być prawnie chronione (Iieenrje, palant), prawa miloiskir, mm l a. tajemnice handlów, ).