342

A HibUl. IM1U.1 .Vvu    r.., r ), buui :uO

ISBN D4H1II ł-7. © l>. »N TOS >«}

342    11 RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW KWASY I ZASADY

Jeszcze silniejsze powinowactwo do protonów wykazuje jon tlenkowy O' . występujący np. w Na>0 i CuO. Jest bardzo mocną zasadą i dlatego natychmiast reaguje z cząsteczkami wody:

0^; + HO — 20H

11.4. DYSOCJACJA WODY I PH

Jak stwierdzono w poprzednim paragrafie, cząsteczki wody wykazują zarówno zdolność pobierania protonów (w obecności kwasów), jak i oddawania ich fw obecności zasad). Dlatego też nawet w zupełnie czystej wodzie, nie zawierającej ani kwasów, ani zasad, woda ulega w bardzo małym zresztą stopniu dysocjacji (autodysocjacji):

H,0 + H_;0 ** HiO' + OH

Do równowagi, jaka się ustala pomiędzy wodą niezdysocjowaną. jonami wodorotlenkowymi i jonami wodorowymi, można zastosować prawo działania mas [równ. (10.14)]

_K. <ó>, • <H.0 (1\~

<H,»    \<J

Stężenia jonów OH i ll.O⁴ są tak mak w porównaniu ze stężeniem mczdysocjowancj wody, że nawet wielokrotne ich zwiększenie lub zmniejszenie praktycznie nic zmienia stężenia mczdysocjowancj wody. Bez obawy popełnienia dostrzegalnego błędu możemy wartość cn o przyjąć za Małą i napisać:

<OH

= Aut

■ Or.o*

C11 -2a>

lub też. w skrócie

111.2b>

= Co*. ■ r_H,o-

Nowa stała równowagi nosi nazwę iloczynu jonowego wody*. Ujemny logarytm jej wartości oznaczamy symbolem pK* = - log W temperaturze 298 K K„ = 10 ^M. Dla czystej wody możemy więc napisać

Co« ^ = c_H,o-    ^ = \ K« = 10

Z równania (lł.2a) wynika, ze jeżeli równowaga jonowa w\xly zostanie zakłócona przez wprowadzenie nadmiaru jonów H,O^r (np przez dodanie kwasu solnego), to dla zachowania stałości iloczynu jonowego musi odpowiednio zmaleć stężenie jonów OH .

•Uwzględnienie stężeni* standardowego c we wzorach (ll.l)i (I1.2a) powoduje, ze stałe i AT* słani się wielkościami bezwymiarowymi i iak» lakic niogn być logarytmowanc