38 2. Teoretyczne podstawy decyzji inwestycyjnych firm
ETAP DIAGNOZY WSTĘPNE!
ETAP DIAGNOZY
(analiza wewnętrzna)
STUDIUM FLASIBiTJT: PROJEKTU RESTRUKTURYZACJI (plan restrukturyzacji)
l. Podsumowanie i wnioski 2 Wstęp i historia przedsiębiorstwa
3. Zarządzanie
4. Cele strategiczne przedsiębiorstwa, strategu, bizoesplan
3. Koncepcje marketingowe (aspekty strategiczne i operacyjne)
6. Surowce I nakłady, zaopatrzenie fabryczne, usługi
7. Ochrona środowiska, lokalizacja
8. Strona techniczna
9. Schemat organizacyjny, koszty ogólne, kontrola i planowanie kosztów, księgowość
10. Zasoby ludzkie (kwalifikacje, szkolenie)
11. Pozycja finansowa, kapitał obrotowy, analiza i ocena finansowa
12. Analiza i ocena makroekonomiczna (jeśli zachodzi taka potrzeba)
KRÓTKOOKRESOWE DZIAŁANIA NAPRAWCZE
OCENA I GROMADZICIE ŚRODKÓW FINANSOWYCH
RESTRUKTURYZACJA ZAKłADU
Rys. 9. Fazy projektów restrukturyzacyjnych firmy ŻnMlo: Bdutm, Hawranek 1W3.1 M
Z krótkiej prezentacji faz cyklu inwestycyjnego wynika indywidualny charakter projektów inwestycyjnych. Oznacza to, że posługiwanie się uniwersalnym wzorcem postępowania w procesie przygotowania, realizacji i eksploatacji inwestycji, który można byłoby odnieść bezpośrednio do każdego projektu, nic jest możliwe. Pośrednio oznacza to zarazem, ze podejmowanie racjonalnych decyzji inwestycyjnych jest zadaniem trudnym, wymagającym ogromnej wiedzy i doświadczenia.
2-1.2. Zmienność wartości pieniądza w czasie
Immanentną cechą inwestycji, jak wynika z powyższego wywodu, jest czas działania, które wiążą się z wydatkowaniem środków pieniężnych na przygotowanie, realizację, a potem eksploatację inwestycji, oraz z wpływami ze sprzedaży wyrobów i usług w fazie eksploatacji oraz wpływami z tytułu likwidacji majątku. Niektórzy ekonomiści piszą wręcz: „( .,) przez inwestycję rzeczową rozumie się wydatek (ujemna wartość strumienia gotówki w okresie początkowym) poniesiony na powiększenie majątku trwałego firmy, który przez wiele przyszłych lat będzie generował korzyści (dodatnie wartości strumienia gotówki w latach późniejszych)" (Czekaj, Drcsler 1995, s. 23).
Cykl rozwojowy projektu cechuje się zatem określonym rozkładem wydat ków i wpływów w czasie. Długość czasu i intensywność przepływu środków pieniężnych w cyklu są w pewnym sensie zobiektywizowane kolejnością zdarzeń i czynności (faz cyklu), lecz również są formowane przez inwestora, zgodnie z jego interesem, jeśli jest tn oczywiście możliwe. Oznacza to, że rozłożenie w cyklu inwestycyjnym wydatków i wpływów związanych z przygotowaniem, realizacją i eksploatacją inwestycji, a ostatecznie jego likwidacją, podobnie jak same projekty inwestycyjne, ma charakter indywidualny, niepowtarzalny.
Rozumienie procesu inwestycyjnego przez, pryzmat przepływu środków pieniężnych ma dla inwestora zasadnicze znaczenie. Inwestor bowiem ma świadomość, że „czas to pieniądz". Nie jest dla niego obojętne, czy dochód z inwestycji otrzyma po tygodniu, roku, czy po 5 latach. Gdy otrzyma określone wpływy gotówki po tygodniu, wówczas może je niezwłocznie zainwestować, zarabiając na tej lokacie Gdy zaś otrzyma je po roku, może nimi dysponować o tyle później. Wynika stąd jasny wniosek, że z ekonomicznego punktu widzenia złoty otrzymany po tygodniu jest więcej wart, niż złoty otrzymany po roku czy też spodziewany w dalekiej przyszłości. Różnice w wartości pieniądza w czasie dodatkowo pogłębia występowanie inflacji i ryzyka inwestycyjnego. Konkludując można powiedzieć, że możliwość alternatywnych lokat kapitału, inflacja i ryzyko sprawiają, że zloty posiadany „dzisiaj* nie jest równy złotemu uzyskanemu „jutro". Zjawisko to określa się mianem zmienności wartości pieniądza w czasie.
Gdy inwestor ocenia opłacalność projektu inwestycyjnego, porównując wpływy z wydatkami, musi zachować wymóg czasowej ich porównywalności, to znaczy musi uwzględnić zmienność wartości pieniądza w czasie.
Porównywalność czasową wpływów i wydatków osiągniemy tylko wówczas, gdy sprowadzimy ich wartość na jeden określony moment Zwykłe momentem tym'jest czas sporządzania oceny opłacalności projektu inwestycyjnego, tzw. rok zerowy. Aby móc porównać przyszłe wydatki i wpływy z wpływami i wydatkami uzyskiwanymi obecnie, musimy je uaktualnić, to znaczy ustaiić ich wartość bieżąca. Technikę obliczania tej wartości nazywamy dyskontowaniem. Problem wyceny wartości pieniądza jest szeroko omawiany w licznych już obecnie publikacjach z zakresu matematyki finansowej2.