CCF20081102048

-------------

Theodore G. Grove

Niewerbalne elementy interakcji

Za: Theodore G. Grove, Dyadic Interactions, Copyright © 1991 William C. Brown Communicnlltli Inc., Dubuąue, Iowa. Przedruk za zgodą.

Podczas interakcji w diadzie zachowania werbalne i niewerbalne występ|| łącznie i wpływają na siebie nawzajem. Nie ma osobnych rozdziałów. Zachowm# werbalne i niewerbalne są wytwarzane równolegle jako części większego, nil ściowego wzoru zachowania jednostki i jako zintegrowane wzory są doświadcza zarówno przez aktora, jak obserwatora.

Podobnie jak elementy werbalne, zachowanie niewerbalne jest części:) ńt presyjnej i interpretacyjnej sfery interakcji w diadzie. Elementy niewerbalne jill takie mają wielce istotny udział w przebiegu epizodów interakcji, co za tym ul/t w przebiegu rozmowy i w definicji relacji. Jednakże kody niewerbalne p wieloma istotnymi względami różnią się ogromnie od kodów werbalnych. [...|

Funkcje ekspresyjne zachowania niewerbalnego

Dziedziny zachowania niewerbalnego

Zachowanie niewerbalne, podobnie jak wymiar werbalny, jest pierwolih elementem interakcji w diadzie. Zachowania niewerbalne w interakcji dzieli się | (1) wokalikę i (2) kinezykę. Inne kategorie niewerbalne, które mają ważny, » w pewien sposób bardziej pośredni związek z interakcją, to wygląd fizyczny, a\ przedmiotowość osoby (person objęci), sposób wykorzystania czasu, czyli chroĄ mika, oraz obiekty fizyczne i ich uporządkowanie.

Wokalika obejmuje dźwięk naszego głosu w czasie tworzenia wypowie oraz inne, nielingwistyczne wokalizacje, jak ziewnięcia, odchrząknięcia i pim znaczące (Traeger, 1958). Na czynniki wokaliczne składają się barwa glm tempo mowy, wysokość, głośność, czas trwania wypowiadania głosek, (7 latencji odpowiedzi, wahanie, dialekty, regionalizmy i in. Wiele tych zmienił)'! wokalicznych łączy się tworząc to, co potocznie określa się jako „modulację"

Kinezyka (Birdwhistell, 1955; 1970) odnosi się do ruchów i obejmuje szeru zakres zachowań opartych na ruchu. Składają się na nie zachowanie posturciln -gestowe, mimika, spojrzenia, proksemika i haptyka. Zachowanie posturalno towe obejmuje pozycję i ruchy głowy, kończyn, dłoni, torsu, bioder, jak równi ogólną postawę ciała, jej zmiany oraz skierowanie głowy i ramion względu partnera konwersacji.

Mimika obejmuje wszystkie rodzaje wyrazu twarzy, zarówno wyraźne, |, subtelne, które wytwarzamy manipulując mięśniami twarzy w czasie intern!

¹ "" luk zwanym wyrazem „beznamiętnym”, kiedy to twarz pozostaje " nieruchoma. Określenie „wytwarzamy” może zasugerować czytelnikowi '"kuni manipulację ekspresją twarzy, tworzenie czegoś na podobieństwo ' ¹¹ |l witryny. Jak jednak zobaczymy, nie zawsze tak się dzieje. Określony twnr/y pojawia się często automatycznie w związku z doznawaniem i"¹ M rozmaitych uczuć i emocji.

P“P ''iiii’ to sposób, w jaki posługujemy się oczami w trakcie konwersacji:

' ¹ i ul mnę patrzymy, jak często nawiązujemy kontakt wzrokowy czy z roz-i pul rżymy na siebie wzajemnie, czas trwania spojrzenia oraz warunki Mcc zmianom w spojrzeniu. Badano spojrzenia niemowląt i małych

^II    i także w interakcjach matka-dziecko i w w sytuacjach konwersacji

* .....•>. li (Aigyle, Cook, 1976; Cappella, 1981).

anemika ma związek z posługiwaniem się przez uczestników interakcji ¹¹ • lilii i dystansem fizycznym (Burgoon, Jones, 1976; Patterson, 1968).

^{I    1} iiwicrdzone, że zróżnicowanie dystansu między ludźmi jest funkcją ich ..... bezpośredniego zaangażowania w konwersację, ich relacji i wielu czyn-

(I'iivi luueyjnych.

^II    'rlrloi odnosi się do badania zachowań dotykowych, które —jak stwier-¹ odpowiadają specyficznym kontekstom i służą do przekazania stronom

¹¹ ■ |i ni lej gamy znaczeń. Zidentyfikowano dwanaście odrębnych znaczeń: ^1,1 mumie na duchu, uznanie, wspólnotę, zainteresowanie lub intencje seksual-^1,1 muli', żartobliwe uczucie, żartobliwą agresję, zgodę, zwracanie uwagi,

¹ lud odpowiedzi, powitanie i pożegnanie (Jones, Yarbrough 1985).

¹ Blurium innej powszechnie znanej klasyfikacji zachowań niewerbalnych ¹ ul u| znaczenia, które ma przekazywać dane zachowanie - jakie są jego dlu interakcji (Ekman, Friesen 1969). Pięć kategorii tej klasyfikacji to " u. u i regulatory, emblematy, adaptatory i ekspresje afektu. Ilustratory są to ¹ i" dy. które wspierają lub uzupełniają znaczenie wypowiedzi. Na przykład * Mływii ilustratora, kiedy wskazuje w lewo mówiąc „...i wtedy skręcisz ^1    11 Regulatory odnoszą się do sposobów używania całego ciała, a nawet

<« u i głosu, do regulacji przebiegu naszej interakcji. Na przykład kiedy ^1    1 “II,y kogoś, żeby zwrócić jego uwagę, zwracamy się ku komuś, kiedy mu

.....uiiy albo odwracamy się kończąc rozmowę - używamy regulatorów.

¹ ta emblematy składają się głównie sygnały głowy, barków, ramion i dłoni, nm|i| precyzyjne, zwykle całkiem konkretne znaczenie, takie jak machanie

^III    widzenia, wzruszenie ramion „nie wiem” i potakujące kiwnięcie głową.

^{1 1} muły różnią się od pozostałych interakcyjnych zachowań niewerbalnych

■ tak jak symbole językowe posiadają konkretną wartość denotacyjną li dnie stale znaczenie desygnacyjne, niezależnie od kontekstu. Więcej na ten “ ii u dalszym ciągu.

¹ win la kategoria tego schematu klasyfikacji funkcjonalnej to adaptatory.

¹ i “limy w niewielkim stopniu mają koherentny związek z kontekstem konwer-“ !> dnakże niekiedy obserwowano ich użycie do podkreślenia jakiegoś stwier-“tii Niektóre adaptatory są stosowane powszechnie. Przykłady to pocieranie