CCF20100108029

46

Alina Nowicka-Jeżowa

Obserwowany casus literacki przypomina również, że stereotyp Burckhard-ta (bynajmniej nie zamknięty w historii nauki!) jest niewystarczający mimo potężnej i bezspornej egzemplifikacji — nie z powodu nieprzekonującego materiału dowodowego, lecz z powodu ograniczenia tego materiału do jednego tylko obszaru ideologicznego. Dzisiejszy stan wiedzy o epoce pozwala twierdzić, że humanizm renesansowy wspiera się na dwóch koncepcjach humanitas: laickiej, odwołującej się do mądrości starożytnych, oraz chrześcijańskiej, budowanej na gruncie pcrsonalistycznym. Wzajemne konfrontacje obu koncepcji, dramatyczne napięcie między nimi, zmuszające do dokonywania trudnych wyborów, próby mediacji i zachowania proporcji i równowagi — to sfera, w której rodzi się życie kultury renesansowej.