’0 Praca zbiorowa pod red. J. Pancewicza
m3/min. Wydatek sprężarki jest zależny od pojemności instalacji powietrznej ilości odbiorników sprężonego powietrza w pojeździe.
Pojemność skokowa stosowanych w samochodach sprężarek waha się w gra-icach 150 -s- 300 cm3, prędkość obrotowa wynosi do 3000 obr./min., a ciśnienie prężania przy ciągłej pracy do 1,2 MPa. Sprężarka napędzana jest przez silnik imochodu.
Regulator ciśnienia - umieszczony jest między sprężarką i zbiornikami po-/ietrza; ma za zadanie samoczynne utrzymywanie wartości ciśnienia powietrza / zbiornikach i części instalacji w pewnych określonych granicach (np. 0,62 -5-,73 MPa).
Po osiągnięciu w zbiornikach przewidzianej wartości ciśnienia (np. ,73 MPa), regulator odcina dopływ powietrza do nich i kieruje je na zewnątrz. V tym czasie sprężarka pracuje bez obciążenia i stopniowo się chłodzi. Z chwilą dy ciśnienie w zbiornikach spadnie do najniższej dopuszczalnej wartości (np. i,62 MPa), regulator ponownie kieruje sprężone powietrze do zbiorników. Re-;ulatory przeważnie łączy się w jedną całość z urządzeniami pomocniczymi, jąk ip. z filtrem - osadnikiem oleju i zaworem do pompowania opon.
Zbiorniki powietrza - służą do magazynowania sprężonego powietrza. Pq-emność zbiorników wykonanych z blachy stalowej waha się w graniach 10 -s- 100 dm3. Ilość zbiorników jest zależna od ilości obwodów, na jakie jodzielony został układ hamulcowy oraz liczby dodatkowych odbiorników prężonego powietrza. Obecnie w samochodowych układach pneumatycz-tych stosuje się od 2 + 4 zbiorników sprężonego powietrza.
Zbiorniki powietrza, ze względu na panujące w nich stosunkowo wysokie ciśnienie, podlegają odbiorowi wg specjalnych przepisów. Każdy zbiornik pov/i-lien być zaopatrzony w zawór spustowy, umieszczony w najniższym miejscu, v celu usuwania skroplonej pary wodnej i oleju.
Główny zawór hamulcowy - jest najistotniejszym zespołem sterowania ha-nulców nadciśnieniowych. Zawór ten, połączony bezpośrednio lub pośrednio ' pedałem hamulca, umożliwia sterowanie przepływem sprężonego powietrza do siłowników w sposób zapewniający w każdych warunkach proporcjonalność siły lamowania do nacisku na pedał. Oprócz tego konstrukcja zaworu musi zapeW-liać utrzymanie stałej wartości siły hamowania przy określonym położeniu pedału hamulca. Główny zawór hamulcowy steruje bezpośrednio hamulcami samochodu, a pośrednio hamulcami przyczep.
Obecnie stosowane są głównie zawory hamulcowe o konstrukcji, która pizy spełnieniu poprzednio podanych warunków, pozwala na uzyskanie wyprzedzenia działania pierwszego obwodu hamulcowego w stosunku do drugiego (np. hamulców tylnych do przednich, hamulców przyczepy w stosunku do hamulctjw :iągnika).
Siłowniki hamulcowe - podlegają działaniu stosunkowo niskich ciśnień w porównaniu z rozpieraczami hydraulicznymi, mają duże wymiary i dlatego u-mieszczane są na zewnątrz bębnów hamulcowych.
Rozróżnia się dwa zasadnicze typy siłowników, a mianowicie: tłokowe i przeponowe. Zadaniem siłowników jest przeniesienie energii sprężonego powietrza na mechanizmy hamuIcove realizujące proces hamowania.
Zawór hamowania przyczepy, zawór przekażnikowo-steru jący - główny zawór hamulcowy ma za zadanie uruchamiać nie tylko hamulce ciągnika, ale również dawać impuls do działanią hamulców przyczepy przez specjalne zawory sterujące i uruchamiające.
W jednoprzewodowych układach nadciśnieniowych, obecnie nie stosowanych, zawór hamowanią przyczepy jest sterowany sprężonym powietrzem, przepływającym z głównego zaworu hamulcowego. Umożliwia on w czasie hamowania progresywny spadek ciśnienia w przewodzie łączącym ciągnik z przyczepą (sterowanie pośrednie). Spadek ten powoduje uruchomienie zaworu sterującego przyczepy, który wywołuję bezpośredni przepływ sprężonego powietrza ze zbiornika powietrza przyczepy do siłowników hamulcowych przyczepy.
W układach hamulcowych dwuprzewodowych miejsce zaworu hamowania zajmuje zawór przekażnikowo-sterujący, sterowany głównym zaworem hamulcowym, uruchamiający zawć)r sterujący przyczepy przy pomocy impulsu w postaci wzrostu (hamulec zasadniczy) lub spadku ciśnienia (hamulec pomocniczy) przekazywanego osobnym przewodem hamulcowym.
Zawór sterujący pny&epy - jego zadaniem jest bezpośrednie łączenie zbiornika powietrza przyczepy z jej siłownikami pneumatycznymi pod wpływem pneumatycznego impulsu z rjągnika, przekazywanego na drodze główny zawór hamulcowy - zawór sterujący przyczepy poprzez przewód łączący ciągnik z przyczepą.
Automatyczny regulator siły hamowania - urządzenie pozwalające na automatyczną korektę wartoś<;j ciśnienia powietrza doprowadzanego do siłowników hamulcowych kół tylnych w zależności od przenoszonego przez nie obciążenia pionowego. Zmniejsza to prawdopodobieństwo wystąpienia poślizgu tylnych kół samochodu nieobciążonego przy hamowaniu, a jednocześnie pozwala na lepsze wykorzystanie siły przyczepności w przypadku hamowania samochodu obciążonego.
Jako wielkość sterująca regulator wykorzystana została zmiana położenia ramy samochodu względen tylnego mostu napędowego przy zmianie obciążenia skrzyni ładunkowej. Ponajto w powietrznych układach hamulcowych występują jeszcze inre elementy, jak; zawory zwrotne, zawory szybkiego zwalniania hamulców, urządzenia zapobiegające zamarzaniu, zawory zabezpieczające, a także urządzenia korygujące wartość i rozkład sił hamowania i inne.