W punkcie wyjściowym
pH = pK„ - g K, I ilgC,
U. W toku minropzkowanlB przed PH
pil - pKM - pK, IrC. + IgC« c. W punkcie równoważności
rl. Po przekroczeniu PR '*'*■'
pH =
“I*
; Przykładem tego typu oznaczeń może być miareczkowanie 0,1 mol/l roztworu amoniaku 0,1 mol/l k w n s o 111 s o I n y m, (lab. 6.8).
Krzywa miareczkowania amoniaku kwasem solnym (ryc. 6.22) jest podob-
Ryc. 622. Kity»i ml«ir«łkowania słabe) nodj1 (0.1 mol/l KII,-11,0) mornyra kwasem
Tabola AB
Ml«mk»jrłi»łł 10 ml 1,1 mol/l 0.1 mol/l k*Urm snlnysi
Ilość dodanego HCI (nil) |
• PH |
Ilość dodanego HU (ml) |
P« |
0 |
11.13 |
9,Ml |
0,00 |
1 |
10,20 |
0,99 |
6,25 |
5 |
9,2fi |
10.00 |
5.2B |
| |
A30 |
10,01 |
4.3D |
99 |
?.» |
10,02 |
MO |
na do krzywej miareczkowaniu kwasu octowego roztworem Wodorotlenkt sodu, locz zmiana wartości pil ma nu niej kierunek odwrotny/Kkok miarenz. kowania występuje między pił ^.“ *,30; z tego powodu nie można zastosować żadnego wskaźnika, który zmienia barwę dopiero w środowiski • zasadowym (np. fenoloftaloiny).
Najod|iowiedniejszym wskaźnikiem do miareczkowani a amoniaku jest czerwień .metylowa. gdyż zmiana jej barwy zachodzi prawie dokładni. 'w'grimicacli skoku miareczkowania (pH 4,2—Ś^2)r '
Aby uchwycić właściwi} barwę, dobrze jest porównywać zabarwienia miareczkowanego roztworu z wzorcem, tzn. z roztworem NH,(.’I o takiej samej objętości i takim stężeniu. Jakie będzie miał miareczkowany roztwifc-w PR i zawierającym taką samą ilość wskaźnika.
0.2.2.4. Miareczkowani* kwasów i zasad wieloprotonowych ■ /W* C
Krzywa miareczkowania kwasu ii-protonowegn wykazuje n punktów równo ważności, odpowiadających odiniarcczkowaniu kolejnych protonów z cząsteczki. Miareczkowanie takiego kwasu prowadzi się bądź do n-tego PR. bądź le> do 2 pośrednich PR.
W tym drugim przypadku dostatecznie dokładne wyniki miareczkowania uzyskać można tylko wówczas, gdy wartości stałych dyv»cjaęji 2 kolejnych stopni różnią się między sobą bardzo znacznie — co najmnief 10000 łazy. Jeśli ta różnica jest mniejsza (a więc gdy np. stosunek K, i K. jesl mniejszy od 10000), pH w pobliżu Plt /mienia się zbyt powoli, nip dojąc wyraźnego skoku miareczkowania, a w związku z tym istnieję trudność dobrania odpowiedniego wskaźnika, który musiałby zmkmtaf barwę tylko w bardzo wąskim zakresie pH, obejmującym punki równoważności.
Przebieg miareczkowani^ kwasu wieloprotonowego roztworem mocnej mady (np. NaOII) rozpatrzymy na przykładzie kwasu »rtofosforowugo(Vj którego kolejne stałe dysocjacji przedstawiają się następująco:
a. W punkcie wyjściowym
pil roztworu kwasu w ioloprolónowęgo może być obliczone /.jego stałej dysocjacji pierwszego stopnia (por. rozdz. 2.2.12.1), a więc
Kd/te <?. otuMoca utę/cnle molowe kwasu wicloprotoaow.no.
b. Przed 1 punktom równoważności Dodawanie roztworu zasady wywołuje przebieg reakcji
463