Gennep Obrz�dy przej�cia5

Stąd na przykład pojawienie się określenia kourotrophos\ któro

Choć niektóre X opisanych przez Dietericha obrzędów takiycwu się do mni, to nadal można bez wątpienia zaliczać |e do rytuałów? ^

dostovn»^ł Ziemię traWuje się jako miejsce pobytu dzieci przód - nie w sensie symbotenym, ale rzeczywistym, fizycznym, tak jak _w 3^ ludzi zmarłych. Dlatego też tak liczne są podobieństwa między iileki?^ dam narodzin a obrzędami pogrzebowymi. Jeżeli dziecko umiera. ' ną nad nim odprawiona obrzędy włączenia do świata żywych, Jego o|óio - I¹$ię. 3 nie pali, co jest akrem odesłania go do miejscą pleiwoliieęp | tencha znajdujemy także opisy wierzeń niemieckich (Identyczne moźrw 31 w Australii czy Afryce), zgodnie z którymi mające przyjść na świat duszo (f*' Me szerokim sensie tego słowa) żyją właśnie pod ziemią lub zanifa ** I tac^t Inne ludy wierzą. 12 żyją one w cfrzewach. w krzewach, w lasach, |m^ ! | czy warzywach¹. Równie popularne jest przekonanie, iż nienarodzona^,' ją wcześniej w strumieniach, źródłach, fontannach, jeziorach i Innych

Z tych też względów uważam, iz rytuałami przejścia są wszystkie te których celem jest wprowadzenie dziecka w okres liminalny, którytrwa- w^ * | nośo od lokalnych obyczajów -od dwóch do czterdziestu dni, a nawetI

Natomiast tam. gdzie w Qrę wchodzą wierzenia w wędrówkę dusz i i^| W

nację, obrzędy mające na celu wyłączenie dziecka ze świata zmarłych i ^ nie do świata żywych, są znacznie mniej uporządkowane. Tak jest u Am* Kaitrsrtw czy Warramungów (środkowa Australia)¹⁰. Gdy w plemieniu r«_?r;Zatoki Gwmejskiej rodzi się dziecko, pokazuje mu się rozmaite przedmioty ^ | gdyś należące do zmarłych członków rodziny. Wybrany przez dziecko przedrre staje śę wskazówką, z którym ze swych przodków dziecko się utożsanw ’. ft¹otaędwysźarczy.bydokonatosięwftączeniedzieckadorocżziriy- Nawtasens wiąc. owej wierze w reinkarnację często towarzyszą Inne wierzenia. Tak m jest w przypadku Ajnów. Przyczynę istnienia okresu liminalnego,wtóóiyiuk

•Zob. W., *.31,39.

'lob. ibid., i 57; zob. takie Richard Francis Burton, The Lakę Regiondto Afoca, 11, London 1860,1.115; Zmmowie z Afryki Wschodniej w przypadkowi* | narodw marnego daecM mówią: .wóolo tam, skąd przyszło*, co oznacza, sariJ ynfcfo do swego cfcmu, do ffemi

'Zob Arnold van Gennep Mythes et togwdes (/'Australie, Parts tflOŚ.*®| -IXVII! na temat dusz Ajnów żyjących w wierzbie zob, John Batchelof, j

fofk-Lore, London 1901, s 235

•Zob. AMi Dleterich. Muter Erde, s. 18; Dan McKenzIe. Chtttori* ^ if/f..’l907 f 18,8.2S3 282

•Zob BakJwnSpenoar, Francie JamasGłllen, 7/ie Northern TtibesolCa** .liwdon 1504, fi. 606-608;

-Zob MaryHenneflaKlngsłey.fravełsmWestAlrica,London 1897,&<l»

• Kountroptor. ta, która karm. żywtóarte (gr. toe/rw- chloprec;wpr»*-#*fl

Ko. matka i ojciec żyją przez pierwsze kilka dni po porodzie. deflnWją on nastę-pojące: matka dajo dziecku swoie dało ojoec zas duszę. ate oba to akty dokonują się stopniowo - w przypadku wata podczas ciąży,, a w przypadku duszy podczas pierwszych sześciu dni następujących po porodzie. Ort te ojckio spędza w chacie przyjacjets. a następne sześć we własnej chacie. Dopiero dwuna siego dnia po narodzinach dziecko |est kompletną i autonomiczną osobą ludzką'*'. Nie można wyWuczyć, te fest to wyjaśnienie a postwtort cśą tera ołwę-dbw. Jednakże możliwe jeet rbwniet 6 właśnie przekonanie, ze dziecku potrzeba kilkunastu dni, by osiągnęło odrębność i autonomię, legio u podstaw pewnej grupy obrzęddw odosobnienia i ochrony nowo narodzonego.

Obrzędami wyłączenia są zasadniczo wszystkie to rytutfy, które zawierają akt odcinania. Mam tu zwłaszcza na myśfe obcinanie pierwszego pukla włosów czy akt golenia głowy. Jest nim także rytuał pierwszego ubierania dziecka Natomiast do rytuałów włączenia, których celem jest. jak twierdzą Jao (Afryka Wschodnia)'¹, .wprowadzenie dziecka do świata* lub. jak z kolei uważająOejs-towie z Brytyjskiego Borneo Północnego, .wypuszczanie dbecka na świat* (niczym spuszczenie statku na wodę'⁴), można zaliczyć nadawanie imienia, rytuał-ne karmienie mlekiem, świętowanie pojawienia się pierwszego zęba, chrzeSiłp.

Jako rytuał przejścia potraktowsfbym także pewien obrzęd odprawiany w Indiach wedyjstóch'*. Polega on na recytowaniu hymnu. Pod koniec recytacji dziecku przyczepia się talizman w postaci kawałka pucudru (cedr himalajski.

Cećnjs deoóara). i jednocześnie wypowiada słowa; .Przyjmę tę moc nieśmiertelności (...] Przekazuję ci tchnienie tycia: pozostali z dala od ciemności; bądź bezpieczny; krocz przed siebie, prosto ku światłość żywych* Obrzęd ten od-. prawią się dziesiątego dnia. który jest ostatnim dniem odosobnienie matki.

Dziecku nadaje się wówczas dwa imiona -jedno zwykłe, włączające je do spo-| łączności żywych,¹ drugie, które jest znane tylko jego rodzinie. Trzeciego dnia trzeciej kwadry księżyca (faza wzrostu) ojciec przedstawia dziecko księżycowi.

Ten rytuał zaliczyłbym do obrzędów integracji z kosmosem. Pierwszemu wyjściu dziecka z domu (w czwartym miesiącu) oraz pierwszemu niemiecznemu posiłkowi (w miesiącu szóstym) także towarzyszą rozmaite ceremonie. W trzecim roku tycia odbywa się ceremonia obcięcia włosów. Fakt tż każda rodzina wyróżnia się specyficzną fryzurą, po której można |ą zawsze rozpoznać I którą

"Zob. John Batchelor. Tfu Ani. i 240; na rana rytuałów porodu i nadawana Imion zob. Ibid., a. 236-237.

^M Zbd Mice Werner, The Naom oi Bmh Certo* Mrfca, London 1906.8.102-103.

^H Zob. Henry ling Roth. Tha NaSve$ of Swmtor mdBn&h Noria Borneo. L 1. London 1890, s. 102,

"Zbb Hermann (Hdeftbecg, ta reApfon <h Vóoa. Parts 1003. &.3Ś3,397-396; Vto- E

ky Henry. Le magie darwnrtdearWęue.Pańs 1904.182-83: WWemCaWnd.Abnctscnes Immiual, Amslordam 1900. s. 107.

thmtakiywtzladlWwo