Gennep Obrz�dy przej�cia6

narzucą się dziecku, sprawia. Iż ton rytuał wyłączenia** staja stfjsdnoę^; obrzędom włączenia do wspólnoty rodzinnej. Potom następuje ofcnsft^l srwn. trwający aż do ósmego, dziesiątego lub dwunastego roku żyelijj odprawia się ważny rytuał .wstąpienia do szkoły", dający począł# młodzieńczemu

Wo współczesnym Pśndżabie okres przejściowy nieczystości maMtąd ka ma różną długość w zależności od kasty. U braminów trwa dżca**»! u kszafrljów dwanaście, u wajśjów piętnaśole, a u Sudrów trzydzieści tu \ więc Im .czystsza” kasta, tym okres przejściowy Jest krótszy. Cfcostto* w domu trwa natomiast czterdzieści dni I w tym czasie matka oraz dwó-j poddawane wielu ceremoniom, których głównym elementem jestrytaft^ piel. a ich cełem jest stopniowa ponowna Integracja matki ze wspólnotą ną. płciową i społeczną. Dziecko jest przyjmowane do rodziny dzięki r/Ub nadania imienia, przekłucia uszu i postrzyżyn (między szesnastym rnćhęJ a czwartym rokiem życia). Obrzęd zwany adż/dża. powszechny wśrttaąąj mańskrch mieszkańców Pendżabu. nosi niewątpliwie znamiona wplyntarife j Izmu \ lecz wydaje się także - co częste w Islamie - obrzędem włącotit wspólnoty religijnej.

A oto Jak wygląda schemat ceremonii związanych z dzieciństwem*^ hou’*. Przypomnijmy, to chińskie dzieci obojga pici do szesnastego itfuM znajdują się pod opieką pewnego szczególnego bóstwa zwanego .Watką*(śd pozycja społeczna dziewczynek Jest generalnie rzecz biorąc gorsza rtizcMn*:: to jednak obrzędy dotyczące dzieciństwa są w obu przypadkach identyczni

' Hermann Ołdenberg {zob. La rohgion du Veda, s. 361-366) stwierdzał*! me włosów i paznokci stanowi element wlolu ceremonii i jest przede wszytfta Jtą| dam oczyszczenia*. Ton punkt widzenia jest słuszny, jeśli chodzi o rytuał pofetfąetfkt j] warzyszący przechodzeniu ze środowiska profanom do środowiska sacrum. Moi tam, gezie jest mowa o przechodzeniu, w ramach rzeczywistości profanom, z jedwgis nu do drugiego (z jednej grupy wieku do drugie), z jednej sytuacji społecznej (tom* lak* rozumienie owych aktów wydaje się nazbyt zawężone. W tym przypadku cbą»J| nie jakichś części dała, kąpiel, zmiana odzienia Ifp. nie mają na celu pozbywano ita | czysto$a luo nabywania czystości. Zob. także interpretację potrójnego obrzezana* V, lam Całand. Eon mdogemaans lustratiogebruih, Amsterdam 1898. s. 277 i nasi "Zob. artykuły Horecea Arthura Rose'a. Htndu Birth Oóaenmnces mm to* oraz Muhammadan Birth Obson/ances fn the Punfob. opublikowane w .Jounwltf* Royal Anthropotóglcal Irwtltuto* 1907.1 37. a. 220-260.

'• Zob Justus Ooołntle, Socml Life ot the CłUnese, t. 1, New York 1865, s. W* I1 ha tem* osremons związanych z dzieciństwem zob. Wilhelm Grube. Zur pęknę#** Munda. Baran fgot. s. 3-10.8-9. zob. także opisy obrzędów oddawania daecki m* któro zawierają elementy przejścia i są podobne do obrzędów adopcyjnych (cty*7 ssaniu traktowano zresztą jako akt ustanawianie pokrewieństwa); po Ich odprewtettiP rodźmy stają *ę dle siebie benjia, członkami tego samego klanu.

TratdoflO dnia po narodzinach dziecko jest po raz pleńmy obmywane. Następuje Złożenie ofiar .Matce*, przyjaciela I krewni przysyłają podarta i smakołyki. Po rytualnej kąpieli nadgarstki dziecka zostają związana dsnklm. czerwonym bawełnianym sznurkiem, do którego przytwierdza ale stare monety i mlraaturowe srebrno zaboweczkl. Sznurek ma około siedemdziesięciucentymelrOw długości, tak żs ręce dziecka mogą się od siebie oddalić na odległość okoto trzydziestu oentymetrów. Po czternastu dniach więzy zostają zdjęta I zastąpione dwiema bransoletkami z czerwonego sznurka, które dziecko nosi kilka miesięcy (nawet do roku). Chińczycy uważają, iż zwyczaj ten zapewnia spokój l posłuszeństwo dztocka. Owego trzeciego dnia do drzwi pokoju dziecka przytwierdza się znak zakazu wstępu (żob. rozdział 2), na który składa się zwitek psiej i kociej sterta (■by-.psy i koty z sąsiedztwa nie czyniły hałasu I nie straszyły dziecka'), grudka węgla (,by uczynić je mądrym i uduchowionym') oraz miąższ pewnej rośliny (.by spłynęło na nie bogactwo I szczęście*). Do łóżeczka przywiązuje się ojcowskie spodnie wraz z kawałkiem papieru, na którym jest zapisana magiczna formuła nakazująca, by .wszystkie złe moce wstąpiły w spodnie, miast w dziecko’. Czternastego dnia spodnie i zawiniątko z drzwi pokoju zostają usunięte i odprawia się obrzędy dziękczynne adresowane dó .Matki*. Pod koniec miesiąca matka i dziecko po raz pierwszy opuszczają pokój. Wtedy też fryzjer lub ktoś z rodziny goli dziecku głowę. Ceremonia ta odbywa się przed ołtarzem .Małki* lub przed tabliczkami z amonami przodków.

Krewnych i przyjaciół zaprasza się na ucztę. Ci zaś przynoszą podarta. Jest to głównie Jedzenie - najczęściej dwadzieścia malowanych jajek kanarków oraz słodkie ciasteczka zdobione wzorami kwiatów i rozmaitych przedmiotów oznaczających pomyślne wróżby. Zakazane są obrazki malowane na biało, jako że bfeł Jest tradycyjnym kolorem żałoby. Najważniejszą rolę podczas święta odgrywa babka - matka matki. W drugim I trzecim miesiącu rodzice dziecka Obdarowują krewnych i przyjaciół okrągłymi biszkoptami z wdzięczności za prezenty, które otrzymali podczas porodu oraz święta pierwszego miesiąca. W czwartym miesiącu składa się podziękowania „Matce*, ofiarowując jej podarki przyniesione lub przestane przez babkę ze strony matki. Temu obrzędowi znowu towarzyszy biesiada rodziny i przyjaciół. Następnio dziecko po ra2 pierwszy sadza się na krześle I po raz pleiwszy karmi „dorosłym* Jedzeniem. Pod koniec roku ponownie składa się „Matce” ofiarę z podarków wysłanych przez matkę matki, która, przynajmniej teoretycznie, ponosi także wszystkie koszty świętowania. Odbywa się wielka rodzinna uczta. Podczas biesiady przed dzieckiem Madzie się zabawki przedstawiające rozmaite narzędzia pracy. Zabawka, którą dziecko wybierze, określa Jego charakter, przyszły zawód oraz pozycję społeczną We wszystkich obrzędach odprawianych przed ołtarzem .Matki* lub rodzinnych przodków dziecko bierze aktywny udział (ktoś z dorosłych porusza na przykład Jego rączkami). Podczas każdych jego urodzin, az do szesnastego roku życia (kiedy od' bywa się ceremonia .opuszczenia dzieciństwa*), składa się dziękczynienie „Mat-